6 Şubat Kahramanmaraş depremlerinin ikinci yıl dönümünde TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası Genel Merkezi bir basın açıklaması yayımladı. Açıklamada, Türkiye'nin doğal afetlere karşı hâlâ yeterince hazırlıklı olmadığı vurgulanırken, son olarak Bolu Kartalkaya'daki Grand Kartal Otel’de meydana gelen yangın hatırlatılarak, afetlerin basit önlemlerle önlenebileceğine dikkat çekildi.
“ACILAR HALA TAZE”
Jeoloji Mühendisleri Odası, Kahramanmaraş merkezli depremlerin ikinci yıl dönümünde yaşanan kayıpların unutulmadığını belirterek, “6 Şubat 2023 depremleri, resmi rakamlara göre 53.537 vatandaşımızın hayatını kaybetmesine neden olarak 'asrın felaketi' haline gelmiştir. Bu süreçte yaşanan ihmaller, afet yönetiminin eksikliklerini açıkça gözler önüne sermiştir” ifadelerine yer verdi.
Bolu Kartalkaya'da 21 Ocak 2025’te meydana gelen otel yangınında çoğu çocuk olmak üzere 78 kişinin yaşamını yitirmesine de değinilen açıklamada, “Basit önlemlerle engellenebilecek bir olayın felakete dönüşmesi, ülkemizde afet bilincinin hâlâ yeterli seviyede olmadığını gösteriyor” denildi.
“ÜLKENİN JEOLOJİK GERÇEKLERİ GÖRMEZDEN GELİNİYOR”
Son günlerde Ege Denizi'nde meydana gelen depremlere de değinen oda, Türkiye’nin sadece kara parçalarından değil, çevresindeki denizlerle birlikte büyük bir afet riski taşıdığına dikkat çekti.
“Bu jeolojik yapı, depremlerle birlikte tsunami ve volkanik faaliyetler gibi birçok riski içinde barındırmaktadır. Ancak afetlere karşı risk azaltma çalışmaları yapılmadan, tehlikeleri görmezden gelen bir yapılaşma anlayışı sürdürülmektedir” denildi.
“RİSKLİ YAPILAR YASAL ZEMİNE OTURTULUYOR”
Açıklamada, Türkiye’de imar ve yapı denetim sistemine yönelik ciddi eleştiriler de yer aldı:
İmar Barışı adı altında riskli yapıların yasallaştırılması
ÇED raporu olmadan işletmelere izin verilmesi
Yangın yönetmeliği öncesi binalara istisnalar tanınması
Deprem güvenliği olmayan yapıların meşrulaştırılması
Bu uygulamaların afetlere davetiye çıkardığı vurgulanarak, “İnsanı, doğayı ve yaşam alanlarımızı tahrip eden, afet risklerine açık hale getiren tüm ayrıcalıklar kaldırılmalıdır” çağrısı yapıldı.
“AFETLERİN SORUMLUSU TAKDİRİ İLAHİ DEĞİL, TAKDİRİ İDARİ”
Jeoloji Mühendisleri Odası, afetlerin önlenebilir olduğunu belirterek, yaşanan felaketlerin sadece doğanın değil, hatalı idari kararların sonucu olduğunu savundu.
"6 Şubat Kahramanmaraş depremleri, İliç maden faciası ve Bolu Kartalkaya yangını arasında özünde fark yoktur. Afet suçlarına karşı müsamaha gösterilmemeli, idari ve hukuki sorumluluklar net bir şekilde belirlenmelidir" denildi.
“AFET RİSK AZALTMA MANİFESTOSU HAZIRLANMALI”
Türkiye’nin afetlere karşı bütüncül bir stratejiye ihtiyacı olduğunu belirten Jeoloji Mühendisleri Odası, merkezi ve yerel yönetimlerin bir "Afet Risk Azaltma Manifestosu" hazırlaması gerektiğini belirtti.
Bu manifesto kapsamında önerilen bazı önlemler şunlar:
Kentler, halkın da katılımıyla bilimsel verilere göre planlanmalı
Deprem, heyelan ve sel gibi afetlere yönelik mikrobölgeleme çalışmaları yapılmalı
Afet yönetim bütçesi merkezi ve yerel yönetimlerde en az %10’a çıkarılmalı
İmar, yapı denetim ve çevre suçlarına yönelik ağır cezalar getirilmeli
Afet yönetimi piyasa koşullarına değil, kamu yararına göre düzenlenmeli
Açıklamada, 6 Şubat depremlerinin ardından yaşanan yıkımın bir daha tekrarlanmaması için bilim temelli bir afet yönetim sisteminin zorunluluk olduğu vurgulanarak, “Afetlere karşı dirençli şehirler ve toplumlar oluşturulmazsa, benzer felaketlerle tekrar karşılaşmamız kaçınılmazdır” denildi.
“AYNI ACILARIN TEKRAR YAŞANMAMASI DİLEĞİYLE”
Jeoloji Mühendisleri Odası, açıklamanın sonunda, tüm yetkilileri bilim ve teknik doğrultusunda hareket etmeye davet ederek, 6 Şubat depremlerinde hayatını kaybedenleri bir kez daha saygıyla andıklarını belirtti.