BİR FESTİVAL BİN BİR ÇEŞİT EMEK

Röportaj: Melek Barış

Batman Valiliği ve Batman Belediyesi’nin ev sahipliğinde düzenlenen kahve ve Çikolata Festivali, bu yıl sadece tatların değil, emeğin, üretimin ve Kadın dayanışmasının da sergilendiği bir sahneye dönüştü.

festival alanında dolaşırken, şehrin dört bir yanından gelen kadın girişimcilerle tanıştım. Her standın başında bir hikâye, her ürünün ardında büyük bir emek vardı. Kadın kooperatiflerinin, girişimcilerin ve üretici grupların stantlarını tek tek gezdim; ürünlerine dokundum, hikâyelerini dinledim.

Kimi kadınlar Batman’ın ballı Beğenati incirini yılın her mevsimine taşıyacak incir cipsleri üretmişti. Kimi, Sason’un meşhur çileğini lokuma dönüştürüp yeni bir marka kurmanın hayalini gerçekleştirmişti. Bir başka standta ise 19 Mayıs ÇATOM’da üretilen el emeği göz nuru örme bebekler karşıma çıktı. Her biri adeta kültürümüzü geleceğe taşıyan küçük sanat eserleriydi.

Bazı kadınlar vardı ki, evlerinin küçük mutfaklarında başlayan üretim yolculuklarını, belediyenin desteğiyle mağaza raflarına taşımaya hazırlanıyordu. Anlattıkları, sadece bir başarı hikâyesi değil, aynı zamanda uzun yıllardır ötelenen bir emeğin görünür hâle gelmesiydi.

Standlar arasında gezerken, satılan her üründen çok daha fazlasını hissettim. Bir hayalin gerçekleşmesini, özgüvenle kurulan cümleleri, “Ben de varım” diyen gözleri...

Belki bir çikolata aldık yanımıza, belki bir örme bebek, belki de bir lokum ... Ama asıl kazandığımız şey Batmanlı kadınların azmi, üretkenliği ve geleceğe olan inancıydı.

Şunu açık yüreklilikle söylemeliyim: Batmanlı kadınlar, üretimleriyle sadece kendi hayatlarına değil, bu şehre de yeni bir kimlik, yeni bir ruh kazandırıyorlar. Duruşları, gözlerindeki ışık ve anlattıkları hikâyelerle şehrin havasını bile değiştiriyorlar.

İyi ki varsınız.

İyi ki üretiyorsunuz.

Ve bizlere düşen de sadece alkışlamak değil; bu emeğe sahip çıkmak, destek olmak ve çoğalmasına katkı sunmak. Çünkü üreten kadın güçlüdür, güçlü kadın ise toplumun kaderini değiştirir.

Röportaj: Melek Barış

BATMAN’IN İNCİRİ ARTIK CİPS OLDU

Deniz Yıldız Maslak: İnciri kurutup unutmuyoruz, dönüştürüp dünyaya sunuyoruz.

Batmanlı kadınlar, yöreye özgü tarım ürünlerini işleyerek hem ekonomik kazanç sağlıyor hem de kentin değerlerini markalaştırıyor. 2021 yılında Toplumsal Değişim ve Emekçi Kadın Girişimi Kooperatifi’ni kuran Deniz Yıldız Maslak ve ekip arkadaşları, Batman’ın incirini dönüştürerek "incir cipsi" haline getirdi. Festivalde stand açan Maslak, yürüttükleri çalışmalar hakkında bilgi verdi.

BATMAN’IN BALLI İNCİRİ ARTIK TÜM YILA YAYILIYOR

Batman’ın Hasankeyf bölgesinde yetişen Beğenati incirinin sadece yaz aylarında tüketilebildiğine dikkat çeken Maslak, “Biz bu lezzeti sadece Temmuz-Ağustos aylarında değil, tüm yıl boyunca herkesin tatmasını istedik. Aydın’da incir cipsi yapılırken, bizim incirimizi bu şekilde değerlendiren yoktu. Bu boşluğu fark edip dört yıl önce denemelere başladık” dedi.

GÜNEŞTE KURUTULAN İNCİR, FESTİVALDE PARLADI

Kooperatifin endüstriyel mutfağında kadınların katkısıyla dilimlenen incirler gölgede ve güneşte doğal yollarla kurutuluyor. Elde edilen ürünün hem lezzetli hem sağlıklı olduğunu vurgulayan Maslak, “Çikolatayla da buluşturduk. Özellikle kahve sunumlarında kullanılan bu ürünümüz Dubai’de de ilgi gördü" diyerek uluslararası beğeni kazandıklarını belirtti.

HİÇBİR ŞEY İSRAF EDİLMİYOR

Maslak, üretim sürecinde hiçbir ürünün israf edilmediğini de vurguladı: “İncirin en iyisi cips olurken, ezilmişleri reçele dönüştürdük. Her parça bir ürüne dönüştü. Aynı anlayışla Gercüş ’ün bademinden kurabiyeler, Hatay usulü kömbe, meyveli kekler üretiyoruz. Çocukların sağlıklı beslenebilmesi için incirli cupcakeler yaptık.”

SAĞLIKLI BESLENMEYE DESTEK

Kadınların hem evlerine gelir sağladığını hem de çocukların sağlıklı gıda tüketimine katkı sunduklarını ifade eden Maslak, “Sağlıklı ürünleri yaygınlaştırmak artık bir zorunluluk. Çocuklarımız kantinlerden sağlıksız ürünler almak yerine annelerinin ürettiği kekleri götürebilsin istiyoruz” diye konuştu.

YENİ HEDEF: SERİ ÜRETİM VE İHRACAT

Maslak, projelerinin Vali Ekrem Canalp başta olmak üzere kurumlar tarafından da desteklendiğini belirterek, GAP İdaresi ve DİKA’ya (Dicle Kalkınma Ajansı) sundukları yeni projelerle incir cipsini seri üretime geçirerek yurt dışına ihraç etmeyi hedeflediklerini söyledi.

KADINLAR LOKUMDA MARKALAŞMA YOLUNDA

Muhsine Bozkurt : İlk başta inanmadılar ama tattıktan sonra vazgeçemediler.

Batman Belediyesi tarafından düzenlenen Kahve ve Çikolata Festivali’ne katılan Sasonlu kadın girişimciler, ürettikleri çilek lokumu ile dikkat çekti. Festivalde Sason standında ürünlerini tanıtan Muhsine Bozkurt, girişimci kadınlar olarak bir araya gelip kurdukları kooperatif sayesinde, GAP İdaresi destekli bir proje kapsamında lokum imalathanesi açtıklarını belirtti.

LOKUM VE ÇİKOLATALAR HEM TANIYOR, HEM SATILIYOR

Bozkurt, “Daha önceki fuarlarda projemizi ve ürünlerimizi tanıtıyorduk. Ramazan ayının ilk haftasında üretime başladık. O kadar ilgi gördü ki bayrama kadar siparişlere yetişemedik” dedi. Kendi ürettikleri lokum ve çikolataları festival alanında hem tanıttıklarını hem tattırdıklarını hem de sattıklarını vurgulayan Bozkurt, “İlk başta lokumu bizim yaptığımıza inanmıyorlardı. Ancak yapım aşamasını detaylı şekilde anlatıp tattırdığımızda, çok güzel geri dönüşler aldık” ifadelerini kullandı.

GÜNLÜK ÜRETİM 200 KİLOYA YAKLAŞTI

Başta günlük 150 kilo olan üretim kapasitelerini yoğun taleple birlikte 200 kiloya çıkardıklarını söyleyen Bozkurt, “İlçemiz Bileteşon’da ilk kez böyle bir imalathane kuruldu. Fiyatlarımız da gayet uygun oldu. Çifte kavrulmuş lokumu kilosu 250 liradan, sade lokumu ise 100 liradan sattık. Piyasaya göre çok daha uygundu ve çok güzel satışlar gerçekleştirdik” dedi.

ÇİLEK LOKUMUNDA YENİ BİR MARKA DOĞUYOR

Sason’un tescilli çileğini değerlendirmek için daha önce pestil, kurutma ve reçel ürettiklerini belirten Bozkurt, “Ama esas hedefimiz lokumda markalaşmak. Çilek suyunu ve kurusunu kullanarak tamamen ev yapımı, cezeryeye benzeyen ama çilek aromalı özel bir lokum geliştirdik” dedi.

ÜRETİMDE HİJYEN VE KALİTE ÖNCELİĞİ

Üretim süreci hakkında da bilgi veren Bozkurt, “Lokumumuz kazanlarda 2-3 saat boyunca pişiyor. Kıvamına ulaştığında tablalara dökülüyor ve 24 saat dinlenmeye alınıyor. Ardından kesme makinelerinde, insan eli değmeden istenilen ölçülerde kesilip paketleniyor” diyerek hijyen ve profesyonel üretim koşullarına da vurgu yaptı.

EL EMEĞİ MAĞAZASI AÇILIYOR

EsenTunç: Kadınlarımız üretecek, kazançları doğrudan hesaplarına yatacak.

Batman Belediyesi Kadın ve Aile Hizmetleri Müdür Vekili EsenTunç, 4 Kasım itibariyle göreve geldiğini ve o tarihten bu yana kadınlara ve ailelere yönelik birçok yeni çalışmayı hayata geçirdiklerini açıkladı. Tunç, 2024’ün “Aile Yılı” ilan edilmesiyle birlikte kadınlara yönelik hizmetlerin yanı sıra aile odaklı projelere de ağırlık verdiklerini belirtti.

11 FARKLI BİLİMSEL VE UYGULAMALI KURS AÇILDI

Kadınların üretime katılımını artırmak amacıyla belediye bünyesinde 11 farklı kursun açıldığını ifade eden Tunç, bu kurslar arasında el sanatları ve tekstil üretimi gibi alanların yer aldığını söyledi. Kadınların bu kurslarda ürettiği ürünlerin Batman Kahve ve Çikolata Festivali’nde sergilendiğini vurgulayan Tunç, asıl hedeflerinin daha kalıcı bir yapı oluşturmak olduğunu belirtti.

KADINLARIN EMEĞİ KENDİ HESAPLARINA YATACAK

Batman Belediyesi olarak çok yakında “Bilmek Kadın El Emeği Çarşısı” adında bir mağaza açacaklarını duyuran Tunç, “Kadınlarımızın ürettiği ürünler burada satılacak ve elde edilen gelirin tamamı, üretimi yapan kadınların IBAN hesabına doğrudan yatırılacak” dedi. Bu sistemle kadınların ekonomik olarak güçlenmesini amaçladıklarını belirten Tunç, “İlk kez kurslarımızda tüm malzeme desteğini de belediye olarak biz sağladık. Ancak satıştan elde edilen gelir tamamen kadınlarımıza ait olacak” diye konuştu.

AİLELERE YÖNELİK BİLİNÇLENDİRME VE MAHALLE BAZLI ÇALIŞMALAR

Tunç ayrıca, “Bilinçli Aileler Projesi” kapsamında mahalle bazlı çalışmalar yürüttüklerini söyledi. Bu çerçevede müdürlük bünyesindeki teknik personelin, ailelerle bire bir temas kurduğunu ve mahalle ziyaretleriyle ihtiyaç tespiti yaptıklarını ifade etti. Bayındır Mahallesi ve İstiklal Mahallesi’nde bu çalışmaların tamamlandı ğını belirten Tunç, şu anda Petrolkent Mahallesi'nde çalışmalara devam ettiklerini ve yakında 19 Mayıs Mahallesi’nde de başlayacaklarını söyledi.

GERİ DÖNÜŞÜM VE SIFIR GİDER, TAM GELİR MODELİ

Projelerin sadece ekonomik değil, çevresel boyutunun da olduğunu dile getiren Tunç, üretim süreçlerinde geri dönüşüm malzemelerinden faydalandıklarını, böylece sıfır giderle maksimum gelir hedeflediklerini ifade etti. Tunç, son olarak kadınların yaptığı geleneksel “kitre bebek” üretiminin de bu kapsamda desteklendiğini söyledi.

EMEĞİN SAHİBİ KAZANCIN DA SAHİBİDİR

Şükran Altun : Kadınlar ürettikçe şehir büyür, umut çoğalır.

Batman Belediyesi’nin düzenlediği Kahve ve Çikolata Festivali’nde stant açan kurumlardan biri de Batman 19 Mayıs Çok Amaçlı Toplum Merkezi (ÇATOM) oldu. Kadınların el emeğiyle hazırladığı tatlı, tuzlu, çikolata ve kahve çeşitleri büyük ilgi gördü.

HER KADIN KENDİ ÜRÜNÜNÜ SATTI

ÇATOM Sorumlusu Şükran Altun, festival kapsamında kadınların ürettiği tüm ürünlerin doğrudan kendileri tarafından satıldığını ve kazançlarının da bireysel olarak kadınlara kaldığını belirtti. Altun, “Dilan Hanım çiğ köfte yaptı, Dere Hanım börek hazırladı, başka biri tatlı getirdi. Her kadın kendi hazırladığı ürünü sattı, parasını kendi aldı. Yani burada emeğin sahibi, kazancın da sahibi oldu” dedi.

GELİR GETİRİCİ FAALİYETLERLE KADINLARA GÜÇ

ÇATOM’da üç ana vizyonla faaliyet yürüttüklerini belirten Altun, bunları gelir getirici, eğitim ve sosyal faaliyetler olarak sıraladı. Kadınların hem meslek öğrendiğini hem de aile bütçesine katkı sunduğunu ifade eden Altun, “Bir kadına ulaştığımızda aslında bir aileye, hatta çocuğa ulaşmış oluyoruz. Kadınlar ekonomik özgürlüğünü kazandıkça özgüvenleri artıyor, çocuklarının da eğitimi için daha bilinçli adımlar atıyorlar” diye konuştu.

SOSYAL FAALİYETLERLE DESTEK

ÇATOM’un yalnızca üretime değil, aynı zamanda sosyal farkındalığa da önem verdiğini vurgulayan Şükran Altun, 8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nde kadınları Bingöl Hasarek Kayak Merkezi’ne götürdüklerini, barodan avukatlar aracılığıyla kadın ve çocuk hakları üzerine eğitimler düzenlediklerini anlattı.

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞE ÖZEL DİKKAT

Altun, yürüttükleri faaliyetlerde sürdürülebilirliğe büyük önem verdiklerinin altını çizerek, “Yarım bırakılan iş, eksik kalır. Biz kadınlara meslek öğretmekle kalmıyoruz, o sürecin devamını da yakından takip ediyoruz. Güçlenen kadın, güçlenen toplum demektir” ifadelerini kullandı.