İnsanın dünyevi ve uhrevi mutlu hayati temizliğe bağlıdır. Temizlik ise maddi- manevi iki çeşittir.
Birincisi; manevi temizlik, kişinin nefis, ruh, kalp, beyin, gibi hayat kaynaklarını temiz tutmasıdır. Bunları temiz tutan kişi mukaddesat gibi kutsidir. İman, oruç, namaz gibi ibadetlerin farz oluşu bu ruhi temizliği sağlamak içindir. Zira manevi ciheti zayıf, aklı, Ruhu, nefsi, kalbi, beyni, temiz olmayanın her şeyi kirlidir. Akıl, Ruh, kalp, nefis ve beyin temizliğinin kaynağı takva, tasavvuf, eğitim, namaz, oruç, tövbe gibi ruhi analizlerdir. Hassaten kişi, ciddi tövbeyle ruh, nefis, kalp ve beynini küfrî kirlilikten temiz edebilmektedir. Kâmil mürşit, müspet kitap, arif eğitmen, kültürlü, imanlı arkadaş bu manevi temizlik için tabip mesabesindedir. İkincisi maddi / zahiri temizlik ise insanın tüm yaşam tarzını etkileyen mikroba zıt bir vasıftır. Beden temizliği, elbise temizliği, saç- sakal temizliği, ağız temizliği, sokak, çevre temizliği, ev temizliği, resmi ve gayri resmi kurumların temizliği gibi şubelere ayrılmaktadır. Bunların tümü temiz tutulmalıdır. Tüm temizliğe özen gösteren fert ve toplum rahattır, Allah’la irtibat halında olduğu için tüm canlılara faydalıdır. Bu temizlikten mahrum fert ve toplum mülevvestir, huzursuzdur, ümitsiz ve kavgalıdır. İmam Şafii der ki, “ من نظف ثوبڒ قل ھمڒ” kim elbisesini temiz tutarsa stresi, derdi, merakı azalır.” Demek temizlik bir cihetiyle hakiki doktordur. Dinimiz, temizliği imanın bir parçası olarak tarif etmektedir. Bu nedenle temizliği olmayanın imanı eksiktir.
عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ قَالَ
أَتَانَا رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَرَأَى رَجُلًا شَعِثًا قَدْ تَفَرَّقَ شَعْرُهُ فَقَالَ أَمَا كَانَ يَجِدُ هَذَا مَا يُسَكِّنُ بِهِ شَعْرَهُ وَرَأَى رَجُلًا آخَرَ وَعَلْيِهِ ثِيَابٌ وَسِخَةٌ فَقَالَ أَمَا كَانَ هَذَا يَجِدُ مَاءً يَغْسِلُ بِهِ ثَوْبَهُ. سنن ابی داود
“Resulullah (sav) saçı -sakalı karışık, elbisesi kirli adamı görünce şöyle buyurmuş: “neden ben bu adamı düzensiz görüyorum, bu kişi saç sakalını, libasını temizleyecek bir miktar su ve saçını düzeltecek bir tarak ve yağlayacak bir miktar zeyt bulamadı mı?”
8 yaşında torunum Feyza bana gelip el öptükten sonra her şeyden önce şu manalı sözü söyledi:
“Büyük baba, babamı ve amcamı sana şikâyet etmeye geldim”
“Nedir kızım? diye merakla sordum.
Dedi ki “büyük baba, bunlar sigara içip hem bedenlerini hem de havayı kirletiyorlar...”
Herhâlde bu çocuğun bu şikâyeti beni etkilediği gibi her ferdi de etkileyecektir. Bilhassa Belediye mensuplarını daha fazla etkilemelidir. Onların her ketsen fazla temizliğe özen göstermeleri, park, sokak, cadde gibi toplum merkezlerini Nazif hale getirmeleri ve halkı da bu yönde bilinçlendirmeleri, hatta temizliğe önem vermeyenleri cezalandırmaları tavsiye edilmiştir.
Kirli kalplının çevresi kirlidir.
Avlusu kirliyse evi de kirlidir.
Sakal, libas, saç, dişler kirli ise
Yatağı, sokağı, binek de kirlidir.
Hakka namzet ol.