Özel Batman Yaşam Hastanesi Genel Cerrahi Uzmanı Op.Dr. Mehmet Cemil Kuba, Obezite ve Obezite cerrahisi ile ilgili merak edilenleri yanıtladı.
Bugüne kadar yüzlerce obezite cerrahisini başarıyla gerçekleştirmiş olan Kuba, fazla kiloların kader olmadığına vurgu yaparak, “Fazla kilolarınızın kaderiniz değil, bu kilolardan kurtulabileceğinizi bilmelisiniz’’ dedi.
Op.Dr.Cemil Kuba ile Obezite nedir, kimlere obez denir, obezite cerrahisi ve sonuçlarına ilişkin tüm merak edilenleri konuştuk. Hastaları tarafından çok sevilen, il dışından da epeyce tercih edilen Dr. Kuba,
“Hareketsizlik, kapalı alanlarda yaşama zorunluluğu, kimyasal maddeler içeren paketlenmiş ürünlerin tüketilmesi gibi çevresel faktörler ve genetik faktörlerin sebebiyet verdiği obezite bugün, tüm dünyanın mücadele ettiği bir hastalıktır. Obezite sadece kilo verememe ya da çok kilo alma hastalığı olmanın ötesinde, başka sağlık sorunlarına da sebep olmaktadır” dedi.
TÜRKİYE’DE GİDEREK ARTMAKTA
--Obezite nedir?
Obezite vücutta sağlıksız ve aşırı yağ birikmesidir. Çağımızın vebası gibi artmakta ve bir halk sağlığı problemi olarak karşımıza çıkmaktadır. Türkiye’de de giderek artmakta olup, günümüzde dijital bağımlılığı nedeniyle ve hazır yemek tüketimi ile hem hareketsiz bir yaşam tarzı hem de yüksek kaloriler nedeniyle obezite sıklığı atmaktadır.
--Kimlere obez denir?
Vücut kitle indeksine göre karar veriyoruz. Vücut kitle indeksi 35 üzerine olanlara obez, 40 üzerinde olanlara morbid obez yani hastalıklı obez diyoruz.
--Nasıl başlar?
Günlük alınan kalorinin harcanan kaloriden fazla olması durumunda, harcanamayan kalori vücutta yağ olarak depolanmakta ve obezite oluşumuna neden olmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü tarafından da obezite, sağlığı bozacak ölçüde vücutta aşırı yağ birikmesi olarak tanımlanmıştır.
--Obeziteden nasıl korunabiliriz?
Önceliğimiz her zaman diyet ve spordur. Hareketli bir yaşam olmalıdır.
--Tedavi yöntemleri nelerdir?
Obezite tedavisi kişiye özel olmalı. Tıbbi beslenme tedavisi, egzersiz tedavisi, davranış değişikliği tedavisi, ilaç tedavisi, cerrahi tedavi yöntemleri uygulanmaktadır. Obezite tedavisi hekim, diyetisyen, psikolog ve fizyoterapist işbirliği içinde olmalıdır.
SEVİYELERİ VAR
--Obezite şişmanlık demek mi?
Yetişkinlerde obezite değerleri beden kitle indeksi 30 ve üzerinde olanlar obezite hastası olarak nitelendirilir, kendi içerisinde seviyelere ayrılır. 30-34.99 kg m2 BKİ 1. derece obeziteye işaret eder, 35-39.99 kg m2 vki 2. derece obeziteyi, 40 kg m2 ve üzeri BKİ ise 3. derece obeziteyi ifade eder. Bir insanın sağlığını olumsuz etkileyecek kadar yağ depolamış olmasına obezite denir. Eğer bir insan olması gerekenden en az %20 daha fazla kilo almış ise ona artık "şişman" denir. Eğer vücut kitle indeksiniz 25 ile 29,9 arasındaysa kilolusunuz demektir. Eğer vki'niz 30 ve yukarısı ise şişmansınız demektir.
--Daha çok kimlerde görülür?
Kadınlarda erkeklere göre daha sıktır. Kısa ve orta boylu kişilerde, ileri yaşlardaki kişilerde görülür. Obezite; insülin direnci, diyabet, yüksek tansiyon, kalp hastalıkları, felç gibi hastalıkların riskini artırabilir. Ayrıca solunum sistemini etkileyerek nefes almada sorunlara sebep olabilir. Artan vücut ağırlığı, kişide bacak ağrılarına ve hareket etmede zorlanmaya neden olabilir.
FARKLI YÖNTEMLERİ VAR
--Obezite cerrahisi nedir?
Obeziteden kurtulmanın en etkili yollarından biri obezite cerrahisidir. Kalıcı kilo kaybı sağlamak için cerrahi müdahale sıklıkla başvurulan bir yöntemdir.
--Kaç yöntemi var?
Obezite tedavisinde cerrahi yöntemler günümüzde birçok farklı şekilde uygulanabilmektedir. Hangi yöntemin uygulanacağına ise hastanın total sağlık durumunun değerlendirilmesi sonucunda karar verilmektedir. Obezite ameliyatı gıda alımının kısıtlanması disiplinine dayanmaktadır. Tüp mide ameliyatı ve mide küçültme ameliyatının yanı sıra bağırsak bölgesine de müdahale edilen uygulamalar bulunmaktadır. Tüp mide ameliyatı; midenin bir kısmı alınarak dikey bir muz haline getirilmesi işlemidir. Bu işlem sırasında hem açlık hormonunun daha az salgılanması hem de vücuda fazla gıda alımı sağlanmaktadır.
DAHA ÇOK TERCİH EDİLİYOR
--Nasıl bir ameliyattır?
Mide hacminin yüzde yetmiş seksen arasında kesilerek hacim kısıtlama ve iştah merkezi de alınarak açlık hormonu salgılanması azaltılarak etkisini göstermektedir. Tüp mide ameliyatı diğer besin emilimini bozan ameliyatlara nazaran daha anatomik ve fizyolojik olduğundan zaman içinde daha fazla tercih edilir hale gelmiştir.
--Kimler bu ameliyatı olmalıdır?
Daha önce diyet ve spor yapmış fakat başarılı olamamış vücut kitle indeksi 40 üzerinde olan veya diyabet hipertansiyon insülin direnci uyku apnesi gibi ek hastalığı olan ve vücut kitle indeksi 35 üzerinde olan hastalarımız dahiliye, endokrin, genel cerrahi, psikiyatri, gerekirse kardiyoloji ve göğüs hastalıkları ve anestezi uzmanı tarafından değerlendirme sonucuna göre karar verilir. Ameliyat öncesi hastalarımıza ayrıntılı check-up yapmaktayız. Psikiyatrik ve hormonal bozukluk yoksa cerrahi uygulanmalıdır. Cerrahide amaç yeni bir yaşam tarzı olduğundan cerrahi öncesi ayrıntılı muayene mutlaka gereklidir.
--Ameliyatı sonrası kaç kilo kaybı olur?
Ameliyat sonrası 1 yıl içinde hedeflenen kilo kaybı fazla kilonun yüzde seksenin kaybıdır. Amaç yağdan kayıp yaşanması kas kitlesinin kaybedilmemesidir. Uyumlu hastalarımızda bu süreç altı aya kadar düşebilmektedir.
DÖNEMSEL BİR BESLENME PROGRAMI DEĞİLDİR
--Operasyon sonrası nasıl beslenmeli?
Obezite ameliyatlarından sonra beslenme şekli, bir diyetisyenin rehberliğinde gerçekleşmelidir. Özellikle protein ağırlıklı beslenme programı oluşturulmalı; alkol, işlenmiş kuruyemiş, şekerli besinler, yağlı yiyecekler ya da kızartmalar çok çok seyrek tüketilmelidir. Sağlıksız beslenme ve işlenmiş ürünlerin tüketimi kişilerin hızlıca yeniden acıkmasını sağladığı için kilo almak kaçınılmazdır. Tüp mide ameliyatı olmuş kişilerin gıdalarını bilinçli şekilde tercih etmeleri gerekmektedir. Kişiye uygun bir egzersiz programı, günlük olarak mutlaka yapılmalıdır. Özellikle tüp mide ameliyatından sonra, kilo verme sürecinde hızlı bir şekilde zayıflayan kişilerde sarkmaları önlemek için iyi gelen bazı spor dalları vardır. Bunlar; yüzme, pilates, fitness olarak sıralanabilir. Sağlıklı beslenme ve spora ek olarak ‘su tüketimi’ de sağlıklı zayıflama, kilo kontrolü için oldukça önemlidir. Yeterince su içilmezse, kişilerde bitkinlik, yorgunluk, mide bulantısı, kendini zinde hissetmeme gibi sorunlar yaşanabilir. Tüp mide ameliyatı geçiren bir kişi vücudunu asla susuz bırakmamalıdır. Kişiler mutlaka gereken tahlilleri yaptırmalı, doktorun önerdiği takviye ilaçlarını kullanmalılar. Obezite cerrahisi, ‘dönemsel bir beslenme programı’ değildir. Yaşam boyu, sağlıklı beslenme alışkanlıklarıyla yaşamalı ve yeni yaşam biçimi benimsenmelidir.
YAŞAM TARZI ÖNEMLİ
--Tekrar kilo alınır mı?
Standart doğru yapılmış bir ameliyat sonrası hastalarımız yeni yaşamlarına adapte olduktan sonra ideal kilosunu koruyarak kilo almazlar. Yetersiz, iyi yapılmamış bir ameliyat ve yaşam tarzına uyulmaması tekrar kilo alımına sebep olabilir. Bu süreçte mutlaka bariatrik cerrahide tecrübeli bir diyetisyenden yardım almak gerekiyor.
--Obezite ameliyatı kimlere yapılmaz?
Obeziteye neden olmuş rahatsızlıkların tedavi edilebildiği hastalar, sürekli uyuşturucu ya da alkol bağımlısı olanlar, tedavi edilmemiş yeme bozukluğu olan kişiler, şiddetli derecede psikiyatrik hastalığı bulunanlar, portal hipertansiyon sahibi kişiler.
--Tüp mide ameliyatında yaş sınırı var mı?
Çağımızın giderek artan sorunlarından biri olan obezite, kişinin yalnızca fiziksel görünümünü etkilemekle kalmayıp birçok sağlık problemini de beraberinde getirmektedir. Kişide ciddi sağlık şikâyetlerine yol açmadan tedavi edilmesi gereken obezitenin en kolay ve hızlı tedavi yöntemi ise tüp mide ameliyatı olmaktadır. Tüp mide yani mide küçültme ameliyatı 18-65 yaş arası kişilere yapılır.
YAŞAM KALİTESİ BOZULUR
--Ameliyat kaç saat sürüyor?
Tüp mide ameliyatı yaklaşık olarak 45 dakika 1 saat arasında sürmektedir. Bu ameliyatın uzun vadede hiçbir zararı olmamaktadır. Eğer hasta diyetine dikkat etmezse kilo vermede zorluklar yaşayabilir, beslenme zorluklarıyla karşılaşabilir hatta kilo da alabilirler.
--Ameliyat sonrası dönem?
Tüp mide ameliyatından sonra kişi hızlı bir şekilde fazla kilolarından kurtulur. Bu süreçte yapılması gereken en önemli şey kişinin yaşam ve yeme alışkanlıkları tarzında değişime gitmesidir. Yağ oranı yüksek yiyeceklerden, kızartmalardan, gazlı ve alkollü içeceklerden kaçınılmalıdır ve bu beslenme anlayışı yaşam tarzı haline getirilmelidir. Uygulanacak olan diyetlerin yanı sıra egzersiz de kişinin yaşamının bir parçası olmalıdır.
SAĞLIK PROBLEMLERİNDEN KURTULUYOR
--Faydaları nelerdir?
Tüp mide ameliyatından sonra kilo verme hızı oldukça yüksektir. Yapılan araştırmalar hastaların tüp mide ameliyatı sonucunda toplam ağırlıklarının ortalama %66'ısını kaybettiklerini göstermektedir. Üstelik daha az yiyerek ulaşılan tokluk hissi sayesinde kişinin verdiği kiloları geri alma riski düşmüş olur. Tüp mide ameliyatı sayesinde kişi yalnızca fazla kilolarından kurtulmakla kalmaz aynı zamanda obeziteye bağlı oluşan sağlık problemleri de ortadan kalkmış olur. Tüp mide ameliyatının en büyük avantajlarından biri bu işlem için mideye yabancı bir cismin adapte edilmiyor oluşudur.
--Peki, ameliyat olmak istemeyenlere alternatif ne öneriyorsunuz?
Mide balonu öneriyoruz. Endoskopik yöntem ile yaklaşık 15 dakika süren bir işlemden sonra mideye gönderilen özel balon mide içerisinde şişirilerek midede yer kaplaması sağlanmaktadır. Bu sayede kişi tok hissedecek ve çok daha az gıda alacaktır. Yaklaşık altı ay midede kalır. Kilo verdikten sonra mideden çıkarılır.
--Bir mesaj vermek ister misiniz?
Obezite kaderiniz olmasın. Sağlıklı günler dilerim.