İnsanın bilgiye olan açlığını gideren, toplumların ilerlemesine katkı sağlayan önemli kurumlardan biri de kütüphanelerdir. Sessizlik kitaplarla özdeşleştirilirse de günümüzde kütüphaneler bilgi çağının vazgeçilmez bir parçasıdır. Dijital dönüşüm bilgiye ulaşımı hem demokratikleştirdi hem de eğitimden eğlenceye, toplumsal etkinliklerden araştırmalara kadar geniş bir yelpazede hizmet veriyor. Kütüphaneler sadece kitapların dizildiği mekanlar değil, aynı zamanda kültürel buluşma noktalarına evrilmiş bilgi merkezleridir.
Kentimizde verilen kütüphane hizmetleriyle ilgili Batman İl Kültür ve Turizm Müdürü İhsan Aslanlı, “Petrolden doğan kent diye bilinen Batman, önümüzdeki süreçte kitap ve kütüphane şehri olarak anılacak. Böyle bir Batman hayal ediyoruz” dedi.
Batman Şehit Şenay Aybüke Halk Kütüphanesi Uluslararası Kütüphane Dernekleri ve Kurumları Federasyonunca düzenlenen yarışmada, dünyada tanınmayı hak eden 32 kütüphane arasına girmeye hak kazandığını vurgulayan Aslanlı, 2022 yılında 1 milyon 569 bin 435 ziyaretçi sayısı ile en çok ziyaret edilen kütüphane olduğunu belirtti.
İşini büyük bir titizlikle yapan Batman İl Kültür ve Turizm Müdürü İhsan Aslanlı, ile Batman’da kütüphaneciliğin dününü ve bugününü konuştuğumuz bir yolculuğa çıktık.
İLK KÜTÜPHANEYDİ
İlimizde ilk olarak, 11 Temmuz 1984’te ‘Kültür Merkezi Kütüphanesi’ açıldı. 1987 yılında Kültür Merkezi Müdürlüğü bünyesinden ayrılarak yine aynı binada müstakil ‘İlçe Halk Kütüphanesi Müdürlüğü’ olarak devam etti. Batman’ın 1990 yılında il olmasıyla birlikte ‘İl Halk Kütüphanesi Müdürlüğü’ olarak hizmete devam etti. Batman Şehit Şenay Aybüke Yalçın İl Halk Kütüphanesi; 4.450 m2 arsa üzerine inşa edilmiş, Bodrum+Zemin+3 kattan ibaret olup, toplamda 8.300 m2’dir. 2020’de kullanıcı hizmetine açılmış olup, aynı anda 1200 kişiye hizmet verecek kapasiteye sahiptir.
2019’DAN BERİ HİZMET VERMEKTE
İlimiz Petrolkent Mahallesinde ‘Petrolkent’, Huzur Mahallesinde ‘Ahmet Kaya’, Gültepe Mahallesinde ‘Yunus Emre’ şube halk kütüphaneleri ile Beşevler Mahallesinde ‘Batman Çocuk Kütüphane’si olarak 2019 tarihinden itibaren hizmet vermektedir. Kültür Merkezinde bir şube Kütüphanemiz mevcuttur. Ayrıca Beşiri, Gercüş, Hasankeyf, Kozluk ve Sason ilçelerimizde de hizmet veren birer halk kütüphanemiz ve bir de Gezici Kütüphane aracımız bulunmaktadır.
TÜRKİYE’DE BİR NUMARA
15 Kasım 2016 tarihinde açılan Şehit Şenay Aybüke Yalçın İl Halk Kütüphanesi şu anda Türkiye’nin bir numaralı kütüphanesi oldu. Dünya çapında derece almış. Sadece mimari yapısıyla değil, aynı zamanda içindeki aktiviteleriyle de bu dereceyi hakkıyla almış. 2022 yılı sonunda nüfus açısından 5-6 katı büyüklüğümüzde olan İlleri geride bırakarak 1 milyon 571 bin insana hizmet veren bir kütüphanedir.
FARKLI ALANLARDA FARKLI HİZMETLER
Batman Şehit Şenay Aybüke Yalçın İl Halk Kütüphanemizde verilen hizmetlerimiz…
Bodrum katı: Bilim Atölyesi, Yapım (Ahşap) Atölyesi, Müzik Kütüphanesi / Atölyesi, İş Atölyesi
Zemin kat: Dışarıdan Kitap İade Otomatı, Engelsiz Ödünç Alma / İade Cihazı, Materyal İade ve Üye Olma, Kitap Temizleme Cihazı, Güvenlik, Engelsiz Kütüphane, Batman Araştırmaları Merkezi (Kent Arşivi), Sergi Ve Okuma Salonu, Halkla İlişkiler, Kafeterya, Çok Amaçlı Etkinlik Salonu, Süreli Yayınlar Bölümü, Olgunlar Bölümü, Bilgi Edinme Bankosu,
1.Kat: Çocuklar Okuma Salonu, Katalog Tarama Cihazı, Çocuk Bölümü: Oyun Bölümü, Çocuklar Cep Sineması, Masal Anlatım Bölümü, Çocuklar İnternet Erişim Merkezi, Oyuncak Bölümü, Bebek Bölümü,
2.Kat: Yetişkinler Okuma Salonu, Yetişkinler Okuma Salonu, Katalog Tarama Cihazı, Akıllı Tarım (Teknoloji) Atölyesi, Araştırma ve Okuma Salonu,
3.Kat: Kurs Odası, Eğitim Salonu, Yetişkinler Cep Sineması, Matematik Atölyesi, Temel Başvuru Kaynakları Bölümü, Yetişkinler İnternet Erişim Merkezidir.
DÜNYADA DERECEYE GİRDİ
Yetişkinler grubu, çocuklar grubu, engellilere yönelik olan salon, okur yazar ilişkisine uygun şekilde konferans salonu, matematik atölyesi, kafesi, akıllı tarım atölyesi ve halk eğitim merkezi işbirliği içerisinde yaptığımız 20’ye yakın kurslar ve aynı zamanda çevreci yönüyle kendinden güneş enerjisiyle beslenen, üreten ve ekolojik yönü olan tamamıyla son dönemlerin en modern ve kapsamlı kütüphanelerdendir. Türkiye’de bir numara seçilen bu kütüphanemiz aynı zamanda dünyada da dereceye girdi.
RAMİ KÜTÜPHANESİ HARİÇ
Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı olarak 1280’in üzerinde kütüphane var. Rami Kütüphanesi hariç ki, bu kütüphane de geçen sene yapıldı. Batman Şehit Şenay Aybüke Yalçın İl Halk Kütüphanemizin fiziki olarak 8300 m2 kapalı kullanım alanı vardır. Her katı 6m yüksekliğinde yapılan Kütüphanemiz kediyolu ile tabir edilen merdivenle birlikte daha fazla kullanışlı hale getirdik. Aynı anda 1241 insana hizmet verebilecek kapasitededir.
HER YAŞA HİTAP EDİYOR
İl Halk Kütüphanesi diyoruz, halkın kütüphanesi diyoruz yani bu kütüphaneyi hep birlikte kullanıyoruz. Bir taraftan İl Milli Eğitim Müdürlüğü akıllı matematik atölyesini sürekli şekilde işler hale getirmektedir. İl Milli Eğitim Müdürlüğü ile birlikte ilgili okullardan ilgili öğrencileri getirip orada kurslar verilmektedir. Halk Eğitim Merkezi ile birlikte etkinlik salonlarımız çok etkin kullanılıyor. Resim, İngilizce, Fizik Kimya, Çocuk Gelişimi, Şiir Atölyesi, Ebru Atölyesi başta olmak üzere kurslarımız mevcuttur. Çocukların okul öncesi yetiştirme konusunda milli eğitim müdürlüğüne yardımcı oluyoruz. 3-6 yaş grubu başta olma üzere her yaştan öğrencimiz ve kullanıcımız var. Kütüphaneyi sevdirecek aktiviteler var.
MASAL KÜLTÜRÜ GELİŞTİRİLİYOR
Masal atölyesi için okullarımızdan besleniyoruz. Masal hocalarımız Halk Eğitim Merkezi bünyesinde görev yapıyor. Masal kültürünü geliştiriyoruz burada. Görme engelliler için Pilot bölge seçildik. Bir görme engellinin istediği bütün iş ve işlemler bizim bu birimimizde yapılabiliyor. Görme Engelliler Federasyonu Genel Başkanı kütüphanemizi ziyaret ederken bizleri tebrik etti. Donanımlı bir salon olmuştur. Braille alfabesi ile yazılan kitaplar mevcuttur. Sesli okuma yöntemleri var. Bilgisayarlar görme engellilerin kullanımına göre dizayn edilmiştir. Bir insanın bir kütüphaneden faydalanabileceği bütün unsurlar bu kullanıcılarımız için de oluşturuldu. Kütüphanemiz Cumartesi-Pazar günleri gece saat 23.00’e kadar açıktır. Kütüphanede Olgunlar bölümümüz bulunmaktadır. Bu bölüm pandemi döneminde çok faydalı olmuştu. İnsanların aşı noktasında, bilgilendirme noktasında herkes dijital dünyaya uygun değildi. Özellikle yaşlılarımız. Biz bunlara olgunlar diyoruz. Olgunlar bölümümüz dahi çok aktif bir şekilde kullanıldı.
GENİŞ ALANA YAYILACAK
2023 yılı 8. ay itibariyle 840 bin civarında insan kütüphanemize gelerek hizmet görmüştür. Bu çalışmalarımızı çok daha geniş alana yaymak istiyoruz. Bu kapsamda Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Batman valiliği arasında yapılan protokole binaen Tilmerç Mahallesi’nde toplam kapasitesi 560 kişilik olan bir kütüphane, Bayındır Mahallesi’nde yapılacak olan 600 kişi kapasiteli bir kütüphane, müstakil bebek ve çocuk kütüphanesi yapım ve ekolojik kütüphane birlikte şimdi 1241 insan aynı anda hizmet verebiliyorken bunlarında hizmete girmesi ile birlikte 3500 insana aynı anda hizmet verebilecek bir kapasiteye kavuşuyoruz.
HEDEF 150 BİN
Batman demografisini biliyorsunuz çok fazla büyüdü ve yerleşkesi de büyüdü. Şube kütüphanelerimizi de göz önüne getirdiğimiz takdirde herkesin yürüyebileceği mesafede kütüphaneye erişimini sağlamaya çalışıyoruz. Batmanında zaten kütüphaneye ilgisi yoğun. 2013 yılında 7 bin civarında üyesi varken şimdi 70 bin civarında kütüphane üyesi mevcuttur. Hedefimiz 150 bin üyedir. Petrolden doğan kent diye bilinen Batman önümüzdeki süreçte kitap ve kütüphane şehri olarak anılacak. Böyle bir Batman’ı hayal ediyoruz. Hedefimize ulaşmak için elimizden geleni yapıyoruz.
GÖSTERİLER YAPILIYOR
Çocuk internet erişim merkezi toplam 30 bilgisayar ile hizmet vermektedir. Yetişkinlere yönelik internet erişim merkezimiz, 2 adet sinema salonumuz da mevcuttur. Sinema salonumuzda İl Emniyet Müdürlüğü ve İl Milli Eğitim Müdürlüğü ile birlikte hem eğitici hem de eğlendirici şekilde gösterimlerimiz olmaktadır. 1241 kişi kütüphanemizin okuma ve çalışma alanlarını kapsayan bir rakamdır. Sinema salonlarımız, konferans salonumuzun mevcutları bu rakama dahil değildir.
ÖNCÜSÜ OLDUK
2016 yılında gece kütüphaneciliği hizmetini başlatmıştık. Yine kütüphanemizde 4 çeşit çorba, akşam saat 21 civarında simit veya kek, çay hizmet anlayışını getirerek bu hizmetin öncüsü olmuştuk. Pandemi sürecine kadar bu hizmetimiz devam etti. Pandemi döneminde bir süre kütüphaneler kapalı kaldı. Önümüzdeki günlerde öncüsü olduğumuz bu hizmeti daha kapsamlı bir şekilde verebilmek için gayret göstereceğiz. 7/24 kütüphanenin açık olmasının meşalesini ilk yakan Batman’dı. Önümüzdeki günlerde çok daha fazla farklı bir anlayışla Türkiye’de öncü olmak adına yine Batman Modeli’ni kazandırmak istiyoruz.
İLÇELERE MODERN KÜTÜPHANE
Beşiri’de 450 kişi kapasiteli kütüphanenin yapımı devam etmektedir. Yılsonuna doğru hizmete açılması bekleniyor. Fiziki gerçekleşme oranı % 70 seviyesindedir. Beşiri ilçemiz modern bir kütüphaneye sahip olacaktır. Kozluk’ta 317 m2 alanda hizmet veren bir kütüphanemiz vardır. Aynı anda 750 insan hizmet verebilecek modern bir kütüphane projesinin ihalesi şu anda Özel İdare nezdinde devam etmektedir. Sason’da 200 m2 alanda hizmet veren bir kütüphanemiz mevcuttur. Aynı anda 550 insan hizmet verebilecek modern bir kütüphane projesi ihale aşamasındadır. Hedefimiz gelecek yıl bu vakitlerde aynı anda ilçeler dahil 5 bin insana hizmet verebilmektir.
GEZİCİ KÜTÜPHANE AKTİF
Gezici kütüphanemiz çok modern bir şekilde hizmet vermektedir. Arkadaşlarımız da fedakarlık yaparak hafta sonu da 2 ekiple 20 ana noktaya sürekli bir şekilde periyodik olarak bu aracımızı götürüyorlar. Belli bir nüfus yoğunluğuna sahip olan bütün yerleşkelere ulaşıyoruz. Bu araçlarımız ile internet hizmetini de götürüyoruz. Her mevsim hizmet veren gezici kütüphanemizde satranç oyunu, 4 adet bilgisayar mevcuttur. 12 bin kitabı mevcudu olan 1 tane gezici kütüphanemizle ayrıca Batman’daki hizmet anlayışımızı genişlettik ve bu durum bizi çok sevindiriyor. Nüfusu 300’ün üzerinde olan bütün yerleşkelere gidiyoruz.
AÇIK RAF SİSTEMİ
İlimiz Halk Kütüphanesi adına satın alınan, bağış ve resmî kurumlardan sağlanıp gönderilen ile Müdürlüğümüzce satın alınan yayınların miktarı yılda yaklaşık 5.000 civarındadır. Kütüphanedeki kitaplar açık raf sistemine göre düzenlenmiştir. İlgilendiğiniz konulardaki kitabı raflardan seçip, kimlik karşılığı kütüphane içinde okuyabilmekte ve kütüphaneye üye olunması halinde okumak üzere 15 günlüğüne ödünç kitap alınabilmektedir. Kütüphane koleksiyonumuzda bulunan tüm kitaplar KOHA Kütüphane Otomasyon Programına aktarıldığından, http://koha.ekutuphane.gov.tr adresinden tarama yaparak istenilen bilgiye ulaşılabilmektedir. Batman Şehit Şenay Aybüke Yalçın İl Halk Kütüphanemizde 2023 Haziran sonu itibariyle kitap durumumuz Genel Konular, Felsefe ve Psikoloji, Din, Toplum Bilimleri, Dil ve Dil Bilimi, Doğa Bilimleri ve Teknoloji, Uygulamalı Bilimler ve Teknoloji, Güzel Sanatlar-Eğlence ve Spor, Edebiyat ve Retorik, Coğrafya, Tarih ve Yardımcı Disiplinler, Biyografi’den oluşmaktadır.
1 MİLYON 571 BİN KİŞİYE HİZMET
Gün be gün artan rağbet, en büyük geri dönüttür. 1 Milyon 571 bin insanın kullanması en büyük verimizdir. Batman ve Türkiye kamuoyunda, Batman kütüphanecilik anlayışı bir numaradır. Bizim için mutluluk kaynağı zaten budur. Yüzlerce insanın mutluluğuna mazhar olduğumuz gibi CİMER’e şikayet edildiğimiz de olur. Sebebi de gelip sabahın erken saatlerinde geliyor olmalarına rağmen yer sıkıntısı yaşamaları. Kütüphaneye olan bu ilgi bizleri oldukça memnun ediyor ve daha fazla kişiye hizmet etmek için çözüm yollarını zorluyoruz.