Batman ilimizin geçmişte ve günümüzde yetiştirmiş olduğu çok önemli sayısız değerli sanatçıları olmuştur.
Bunlardan bir tanesi de bu gün köşe yazısında söz edeceğim ve hayatının çok kısa bir bölümünü anlatacağım Gerebet yada Karepete Haço dur.
Garebet in hayat serüveni aslında tam bir ders niteliğindedir.
Gerebet’in hayat serüveni gerçekten Coğrafyanın kader olduğunun anlatılmış şeklinin net ispatıdır.
Klasik Kürt Müziğinin şüphesiz unutulmaz birçok dengbeji vardır.
Bunlardan en önemli ve öncülerinden bir tanesi de Gerebet’tir.
Gerebet‘in esas yaygın olan ve uluslararası alanda tanındığı isimi Karepete Haço dur. Ancak Gerebet’in Batmanlı olması ve biz Batmanlıların, daha doğrusu, dedelerimizin ve bölgedeki yaşlı kesimin bildiği ve kendisinin bölgede tanındığı ismi ise Gerbettir. Bu nedenle Karepet ın ismi yazıda zikredilirken biz Gerebet olarak söz edeceğiz.
Gerebet Batman Merkez’e bağlı Binatlı köyünde (Bileyder köyü) 1900 yada 1905 yılında (doğum tarihi kesin olmadığından tarih aralığı belirtilmiştir.) doğmuş ve milliyet olarak Ermeni asıllı, ancak bütün dengbejliğini Kürtçe icra etmesi nedeni ile klasik bir Kürt dengbeji olarak nam salmıştır.
Gerebet’in çile ve yoksulluk dolu uzun yaşam serüveni, birinci Dünya savaşı ile başlar. Gerebet Batman merkeze bağlı Binatlı (Bileyder) köyünün ağası olan babası ve annesinin talihsiz bir şekilde çıkan olaylardan dolayı öldürülmesi neticesinde kendisi 9-10 yaşlarında kimsesiz ve yetim kalır.
Kendisi henüz bir çocuk olması nedeni ile olaylardan sağ kurtulur. Bu olay sonucunda Gerebet çaresiz kalır ve Batman ili Beşir ilçesinin İnpınar (Tapuye) Köyünde evli olan ablasının yanına sığınır. Burada bir süre ablasının himayesinde kalır, daha sonra Batman, Beşiri ilçesine bağlı İnpınar(Tapuye) ve sonrasında Doğankavak (Hathatke) köyünde nahırcılık ve ırgatlık yaparak hayatına devam eder. Gerebet aynı zamanda güzel sesi ile kılam söyler, sesinin çok güzel olması ve çok sayıda kılam bilmesi, çok yetenekli olması dikkat çeker ve Kürlerin genelinde var olan her ağanın, her beyin bir dengbeji olması geleneğinden ötürü, Gerebet burada Karbulut ailesinin o zamanki ağasına dengbejlik yapar. Sene 1929’u gösterdiğinde ise o zaman Fransızların işgalinde olan Suriye ye geçerek Fransız ordusunda geri hizmette lejyonda çalışır.
Burada 15 sene çalıştıktan sonra Fransa’nın Suriye den çekilmesi neticesinde önce Lübnan ve oradan da Gürcistan üzerinden 1946 yılında Ermenistan’a geçer, Ermenistan’da Erivan’a bağlı dördüncü Solhoz (Solhoza çaremin) köyüne geçer ve bundan sonraki hayatına orada devam eder. Gerebet milliyet olarak ermeni olmasına rağmen hemen hemen Kılamlarının (Türkülerinin) tamamını Kürtçe söylemiş ve Kürt kılamlar (türküler) ile dengbejlik yapmıştır.
Gerebet uzun, yaşamı boyunca Ermenistan’a geçtikten sonra da sahipsiz ve kimsesiz biri olması hesabı ile çok Zorlu bir yaşam neticesinde çok yoksulluk çekmiş, barınacak yer bulamamış, dışarıda kaldığı zamanlar olmuş, çok eziyet ve büyük cefalar çekmiştir.
Zorlu yaşamının bütün izlerini, çektiği olumsuzlukların, çilenin ve cefanın tamamını kılamlarında hislerine, duygularına yansıtmış, duygularını tamamı ile kılamlarını seslendirirken haykırışına, sözlerine, nüktesine ahenkle işlemiştir.
Dinleyiciler tarafından da kılamları dinlenirken bile çekilen acıların, zorluların, yoksulluğun, cefanın ritimlerini, ahengini ve duygu yüklü sözlerdeki kılamları seslendirmesinde her daim hissetmek mümkündür.
Garebet çok yanık sesli bir dengbej olup, yanık sesi ile eşdeğer bir şekilde kahramanlık, folklorik, aşk ve sevda Kılamlarını (Türkülerini) seslendirmiştir.
Her dengbej’in, sanatçının özdeşlemiş olduğu, tanınmasında büyük rol oynadığı bir şarkısı vardır. Garebet in de en ünlü ve özdeşleştiği şarkısı lawıke metine şarkısıdır.
Lawıke metine şarkısı yine bir aşk şarkısı olup, Metina aşiretinin bir mensubu olan Metin’e sevdalı olan bir ağanın/ beyin kızının sevdiği adam olan Metin için söylemiş olduğu bir kılamdır.
Gerebet uzun yaşamı boyunca sayısız kılam seslendirmiş ve uzun bir süre Erivan radyosunda akşamları yayınlanan Kürtçe bölümünde seslendirdiği kılamları yaz aylarında damlarda uyuyan bölge insanları tarafından gecenin sessiz karanlığında ve kışın uzun gecelerinde, henüz elektrik hizmetinin verilmediği ve teknolojinin olmadığı altmışlı ve yetmişli yıllarda pil ile çalışan radyolardan son sesle yankılanır her kes tarafından pür dikkatle Gerebet in seslendirdiği kılamları( Türküleri) dinlerlerdi.
Radyoda Dinlenen kılamlar gecenin ertesi günü halk arasında, dün gece Gerebet in seslendirdiği Kılamların (Türkülerin) yanıklığı, güzelliği ahengi büyük bir heyecan ve sevinçle anlatılırdı.
Gerebet’in Erivan radyosunda şarkı söylemesi ile birlikte bütün Dünyada tanınan biri olmuştur.
Bundan sonra Gerebet Türkiye, Kafkasya, Suriye, iran, ırak ve Avrupa da tanınan bilinen biri olmuştur artık.
Gerebet‘in yüzlerce seslendirdiği kılamı olduğu gibi, Başlıca kılamları filite Kutu (Karabulut ailesinin ileri geleni), lawıke metine, kulıngo, edule, Genç Xelil, deyra zore bıçuke.. Gibi birçok kılam Gerebet tarafından seslendirmiştir.
Gerebet ın üçüncü kuşak amaca oğlularının torunları halen Batman ın merkez köylerinde yaşamaktadırlar.
Gerebet 15 Ocak 2005 yılında Erivan’da hayata veda etmiştir.
Gerebet Kürt müziğine Kürt kültürüne mal olmuş büyük bir dengbejdir.
Kendisinin Batmanlı olması, sözlü Kürt edebiyatındaki ve dengbejlikte ki önemli yeri olan birisinin olması nedeni ile Batmanlılar tarafından bilinmesi ve buna göre sahiplenmesi gerekmektedir.