Bir zamanlar Batman ve çevresinin kırsal kesimlerinde geçimin bel kemiği olan tütüncülük, günümüzde yerini bir anıya bırakmış durumda. Yıllar önce hemen her köyde tütün tarlaları bulunur, ekim ve hasat dönemlerinde hummalı bir çalışma yapılırdı. Tütün, sadece bir geçim kaynağı değil, aynı zamanda bir kültür ve toplumsal dayanışmaydı. Bugün ise tütün ambarları ve terk edilmiş tarlalar, bu köklü geçmişin sessiz tanıkları olarak karşımıza çıkıyor.
İMC USULÜ İLE TÜTÜN YAPRAKLARI DİZİLİRDİ
Batman'ın bereketli topraklarında ekilen tütün, özellikle kırsal kesimde birçok ailenin ana gelir kaynağıydı. Hasat mevsiminde aile bireyleri ve köy sakinleri bir araya gelir, günler süren çalışmalar sonucunda tütün yaprakları ipliklere dizilir ve kurutulurdu. Bu süreç, hem ekonomik bir zorunluluk hem de sosyal bir etkinlik gibiydi. Ancak tarım politikalarındaki değişimler, ekonomik koşullar ve tütün üretimine getirilen kısıtlamalar, bu geleneği zamanla yok olmaya yüz tuttu.
AMBARLARA HALA RASTLANMAKTA
Bugün Batman kırsalında tütün ambarlarına rastlamak hala mümkün. Ancak bu yapılar artık pek dolu değil, boş ve sessiz. Vatandaşların emeğiyle inşa edilmiş bu ambarlar, şehrin eski günlerini hatırlatan birer nostalji gibi olarak karşımıza çıkıyor. Bazıları tamamen yıkılmış, bazıları ise geçmişin hatıralarını korurcasına ayakta durmaya çalışıyor.
SAYI OLDUKÇA FAZLAYDI
Tütüncülükle geçinen ailelerin sayısı bir zamanlar oldukça fazlaydı. O yıllarda, tütün ekimi aileleri hem ekonomik olarak destekler hem de köy yaşamına bir düzen getirirdi. Ancak şimdilerde genç nüfusun büyük bölümü tarımdan uzaklaşıp şehir merkezlerinde iş aramaya yöneldi. Eskiden tütün tarlalarında çalışan çocuklar, şimdi bu hikayeleri dedelerinden dinliyor.
TÜTÜNCÜLÜĞÜN SONUNA GELİŞ NEDENLERİ
Bu konunun uzmanları, tütüncülüğün sona yaklaşmasını birkaç temel sebebe bağlıyor:
Tütün üretimine verilen desteklerin azalması. Çiftçilerin buğday, arpa gibi ürünlere geçiş yapması. Tütün pazarındaki rekabetin artması ve yerel üreticilerin büyük firmalarla yarışamaması.
"TÜTÜN, BİZİM İÇİN EKMEK KAPISIYDI"
Batman kırsalında yaşayan eski tütün üreticilerinden Mehmet Ağa, o günleri özlemle anıyor, "Eskiden tütün, bizim için ekmek kapısıydı. Herkes tarlasında çalışır, imece usulüyle yardımlaşırdık. Şimdi çocuklarımız tütünün ne olduğunu bile bilmiyor."
TÜTÜN TARIMI YENİDEN CANLANABİLİR Mİ?
Tütüncülüğün Batman ve çevresinde yeniden canlanması, mevcut ekonomik ve tarımsal koşullara bağlı. Yerel halk, desteklenirse tütün üretimine tekrar dönebileceğini düşünüyor. Ancak bunun gerçekleşmesi için hem devlet politikalarının hem de pazar koşullarının uygun hale getirilmesi gerekiyor.
