ÇOCUKLUK ÇAĞINDA YAPILAN ÖZEL AŞILAR

Aşılama, koruyucu hekimlik uygulamalarında yer alan ve hastalıkların önlenmesinde en etkili ve düşük maliyetli uygulamalardan biridir. Başarılı aşılama programı ile yüzyıllar boyu yüz binlerce ölümlere yol açmış pek çok hastalık kontrol altına alınmıştır.

Başarılı aşılama programları, aşılanan bireyi hastalıktan koruyucu etkisi yanında toplumda o hastalığı  görülmesini azaltma yolu ile özel durumlar nedeniyle (örneğin kemoterapi alan hastalar, immün yetmezliği olanlar) aşılama yapılamayan bireyleri de hastalıklardan korumaktadır. Bu nedenle sadece bireylerin sağlığı için değil, toplum sağlığı için de çok önemlidir.

Bugün sizlere sağlık Bakanlığı rutin aşı takviminde bulunmayan dört önemli aşıdan bahsetmek istiyorum

Rotavirüs Aşısı

Rotavirüs çok bulaşıcı ve ağır hastalık tablosu yapan bir virüstür. Bebeklerde ishal, kusma ve ateş gibi belirtiler gösterir. Aşırı kusma ve ishal nedeni ile ciddi derecede vücutta sıvı kaybına neden olmaktadır, çocuklarda ağır düzeyde sıvı kaybı olduğunda hastaneye yatırılarak damardan sıvı desteği yapılmaktadır. Aşı ağız yolu ile uygulanan canlı virüs aşısıdır. Rotavirüs aşısı 2 ya da 3 doz şeklinde uygulanan iki farklı aşı markası mevcuttur (Rotateq, beş bileşenli, üç doz uygulanır. Rotarix, bir bileşenli, 2 doz uygulanır).

Aşının ilk dozu 6-15 hafta arasındaki bebeklere verilmeli, son doz 32. haftayı geçmemelidir. Son doz 8.ayın bitimine kadar yapılmalıdır.  Her iki markanın koruma oranları arasında anlamlı bir fark bulunmamaktadır.

İnfluenza (Grip) Aşısı

Çocuklarda önerilen özel aşılardan olan grip aşısı İnfluenza virüsüne karşı geliştirilmiştir. Özellikle astım, kronik kalp hastalığı, ya da doğumsal kalp hastalığı olan çocuklara önerilmektedir. Her yıl sonbaharda yapılması önerilir. 6-36 ay arasında yarım doz yapılırken, 36 aydan Büyük çocuklarda tam doz yapılır. Eğer aşı 8 yaş ından küçük çocuklarda ilk kez yapılacaksa birer ay arayla iki doz yapılması gerekirken, 8 yaşından sonra tek doz yapılması yeterlidir.

Meningokok Aşısı

Meningokok enfeksiyonları oldukça tehlikeli olabilen, çok ağır, ölüme neden olabilen bir bakteriyemi (kanda mikrop) ve menenjit tablosu oluşturabilir. Ülkemizde yıllık görülme sıklığı ve yaş dağılımı  tam olarak bilinmemekle birlikte Avrupa’ya göre 10 kat daha fazla olduğu düşünülmektedir. Konjuge meningokok aşısı 2 yaş altı çocuklarda yapıldığında sağlanan immunite (bağışıklık) uzun sürelidir ve immun hafıza oluşur. İki tip meningokok aşısı mevcuttur. Birincisi meningokok A, C, Y, W (Nimenrix,Menactra- Menveo) bakteri tiplerini içereni, ikincisi meningokok B (Bexsero) bakteri tipini içeren şeklindedir. 4 değerli konjuge meningokok aşısı, farklı markaların ruhsatlandırılma aşamasında belirlenen ilk doz uygulanma yaşı değişmekle birlikte 6-12 hafta arası yapılabilir. İlk dozun yapıldığı yaşa göre takip eden dozların uygulama şeması belirlenerek toplam aşı dozları tamamlanır.

HPV Aşısı

HPV (insan papilloma virüs) dünyada en sık görülen cinsel yolla bulaşan hastalık olarak kabul edilmektedir. Hastalık sık görülmesinin yanında neden olduğu kanserler (rahim ağzı, gırtlak ve anüs-rektum ve penis kanserleri) nedeniyle de önemlidir. Bu nedenle insan papilloma virüsüne karşı aşı geliştirilmiştir. 11-12 yaşından itibaren HPV virüsüne karşı aşı yapılabilir. Aşı için belirlenen en erken yaş 9’dur. Erginlik öncesi aşılama sayesinde HPV enfeksiyonu ve yol açabileceği kanserlere karşı korunma sağlanmış olur.