SAHİH AKIL VE İSTİKAMET

Bir derdimiz olmalı. Derdi olmayanın iddiası olmaz, iddiası olmayanın ideali olmaz, ideali olmayanın davası olmaz, davası olmayan, yok hükmündedir.

İnsanın en büyük kaybı, anlam kaybıdır. Bütün bir varlığın varoluşunun farkında olmamak ne büyük bir kayıptır! Varlığının, varoluşunun anlamını, hikmetini, tasavvurunu kaybetmesi ne büyük bir acıdır! Sahip olduğu değerlerin farkında olmamak ne hazin bir durumdur!

Varlık dünyasında, varlıkların en şereflisi, en onurlusu ve en değerlisi hiç kuşkusuz insandır. Zira insan; kendisine bahşedilen akıl sayesinde, düşünür, konuşur ve geleceği inşa eder.

“De ki: Hiç bilenlerle bilmeyenler bir olur mu? Doğrusu ancak akıl sahipleri bunları hakkıyla düşünür.” (Zümer 39/9)

 İslami ve insani kimliğimizin inşasında en önemli unsur, sahih bir akla sahip olmamız ve doğru bir istikamet üzere yola revan olmamızdır. Zira Sahih akıl; düşünür, analiz eder, sorgular, tetkik eder ve tasavvur dünyasındaki objeyle Yaratıcı arasında varoluşsal, aktif, etken, etkin ve aktüel bağlar kurar.

Sahih aklı analiz ettiğimizde üç parametre karşımıza çıkar. Bunlar;

1. Akl-ı selim,
2. Kalb-i selim
3. Zevk-i selim olmak üzeredir.

   Akl-i selim

Selim demek; temiz demek, samimi demektir. Bu samimiyette; sükûnet, sekinet ve selamet saklıdır. Selamet, kurtuluş demektir. ”Bütün insanlığın kurtuluşu olmayan bir kurtuluş, hiçbirimizin kurtuluşu olamaz.” İnsanlığın; bu dağdağalı, buhranlı ve bunalımlı çağda kurtuluşunun, sahih akıl demek olan selim akılda olduğunu bilmek durumundayız.

Akl-ı selim, İfrat ve tefritten uzak, dengeyi esas alan; tefekkür, tezekkür ve taakkul merkezli bir anlayışla olayları ve olguları değerlendiren, muhakeme, murakabe ve karşılaştırma fonksiyonlarını icra eden bir özelliğe sahiptir.

“Akıl -vahiy ilişkisi tıpkı göz-ışık ilişkisi gibidir.”

Selim akıl, “göz” fonksiyonunu icra ederken, Vahiy de “ışık” işlevini yerine getirir. Işığı olmayan bir gözün hiçbir fonksiyonu olmadığı gibi, görme duyusundan mahrum bir “göz”e de ışığın yararı olmaz. Dolayısıyla, göz ve ışık birlikte anlamlıdır.

 Kalb-i selim

Korkudan, kuşkudan, evhamdan arınmış; temiz ve sağlam bir kalp demektir. Her türlü kirden, pislikten, şirkten ve riyadan azade, Vahyin temel prensiplerine ayarlı bu kalp ile her türlü yola çıkılır.

“O gün ki, ne mal fayda verir ne de oğullar… Ancak Allah’a selim bir kalp ile varan başka!” (Şuara 88-89)

Selim bir kalp ve selim bir akıl ile her türlü zorluğun üstesinden gelinir, Allah’ın izniyle.

Zevk-i selim

Güzeli çirkinden, eğriyi doğrudan ayırt edebilme kabiliyeti, yeteneği. Zevk-i selimin bir inceliği, bir güzelliği ve bir içtenliği vardır.

Zevk-i selim; heva, heves, konformizm ve hedonizm afetlerine karşı dimdik durmalı, onlara yenik düşmemeli, onlara galebe çalmalı.

Geleceğimizin inşası, neslimizin ihyası, arzımızın imarı; Akl-i selim, kalb-i selim ve zevk-i selimin birlikte, koordineli bir şekilde, güç birliği yapmalarıyla mümkündür.