Akademisyen Yusuf Baluken, Eyyubi Devleti döneminde sarayın önemli bürokratlardan biri olan el-Hasan bin İbrâhîm el-Münşî el-Hısnî tarafından kaleme alınan “Hasankeyf Tarihi” el yazmalarını Avusturya Viyana Kraliyet Kütüphanesi’nde bularak kitaplaştırdı. Hasankeyf’te 1231 yılında kurulan ve 230 yıl boyunca hakimiyeti süren Eyyubi Devleti’nin 200 yıllık tarihini anlatan ve tek nüshası Viyana Kraliyet Kütüphanesi’nde bulunan “Nüzhetu’n-Nâzır ve Râhetu’l-Hâtır” (Hasankeyf Tarihi) kitabı, Nûbihar Yayınları tarafından yayınlandı. Akademisyen Yusuf Baluken tarafından yayına hazırlanan kitap, Hasankeyf tarihini ilgilendiren çok sayıda belgeyi içeren eklemelerle şehrin tarihine ilişkin ansiklopedik bir kaynak işlevi görüyor. Baluken, kitabın Hasankeyf Eyyubi hükümdarı el-Meliku’l-Âdil Süleymân döneminde saraydaki önemli bürokratlardan biri olan el-Hasan bin İbrâhîm el-Münşî el-Hısnî tarafından 1.400 yıllarında kaleme alındığını ve doğrudan Hasankeyf Eyyubilerinin tarihini konu alan önemli bir kaynak olduğunu söyledi.
200 YILLIK KAYIP HALKA
Orijinal elyazmasının Avusturya’nın başkenti Viyana Kraliyet Kütüphanesi’nde bulunduğu kitabın bir nüshasını elde ettiğini aktaran Baluken, kitabın orijinal metin olan Arapçasını çıkardığını, Kürtçe ve Türkçe çevirileri için çalışmalarının olduğunu kaydetti. Eserle birlikte Kürt tarihinin kayıp halkasının tamamlanacağını söyleyen Baluken, “İbnu’l-Ezrak el-Fârikî’nin Tarîhu Meyyâfârikîn’i ile Şerefhân-ı Bitlisî’ye ait Şerefname arasındaki tarihi periyotta Kürt tarihi için önemli bir kaynaktır. Kitap, Abbasilerin zayıflamasıyla birlikte ortaya çıkan Mervanî, Şeddadî, Hasanveyhî, Revadî, Hezbanî ve Fazlaveyhî Kürt emirliklerinin yıkılışından sonra kurulan Eyyubi Devleti tarihinin yanı sıra Osmanlı öncesi Kürt beyliklerinin kuruluş dönemlerine ilişkin başka hiçbir kaynakta bulunmayan bilgiler içermektedir. Bohtî, Rojkî, Süleymanî, Zirkî, Mihranî gibi Kürt aşiretleri; Mahalmî Arap aşireti; Karakoyunlu Türkmen oymaklarına dair kayıtlar da mevcut. Öte yandan bölgedeki yerleşim yerlerinin isimlerine ve etimolojisine ilişkin kayıtlar barındıran eser Kürt tarihi alanında çalışan akademisyenler ve araştırmacılar için önemli bir kaynak olacaktır” dedi.
