Son yıllarda kiralarda yaşanan fahiş artış nedeniyle kiracılar ile mülk sahiplerinin sık sık karşı karşıya geldiğini belirten Hukukçu Tahir Zaman, kiracı ve mülk sahiplerinin haklarına ilişkin bilgiler verdi.
Ev sahibi ve kiracılar arasındaki ilişkilerin hukuki boyutu hakkında bilgi veren Hukukçu Zaman, kira hukukunun Türkiye'de en çok davanın görüldüğü hukuk dalları arasında yer aldığını belirtti.
Son bir buçuk yıl öncesine kadar bu kadar kira davasının olmadığına dikkat çeken Zaman, enflasyonla birlikte bu tür davaların arttığını ve binlerce mülk sahibi ile kiracının mahkemelik olduğunu söyledi.
KANUNEN 10 YILA KADAR GEÇERLİ
2-3 yıl devam eden mahkeme süreçlerinde her iki tarafın da çok yıprandığını ifade eden Zaman, çoğu mülk sahibinin kiracı hakları hakkında bilgi sahibi olmadığını, mülk sahibi ile kiracı arasında imzalanan kira sözleşmesinin kiracı ile mülk sahibi arasında hiçbir sorun yaşanmadığı takdirde 10 yıla kadar kanunen geçerli olduğuna dikkat çekti.
KİRA ARTIŞININ BAŞLICA SEBEBİ ENFLASYONDUR
İmzalanan kira sözleşmesine rağmen kiracısı hakkında yanlış beyanlarda bulunarak çıkarıp mağdur olmasına sebep olan mülk sahiplerinin, 1 yıl kira tazminatı ile taşınma bedeli cezasıyla karşı karşıya olduklarını belirten zaman, mağduriyetlerin yaşanmaması için kanunların belirlediği sınırlar içerisinde mülk sahibi ile kiracı ilişkilerinin yürütülmesi gerektiğini söyledi.
Kirada yaşanan fahiş artışın başlıca sebebinin enflasyon olduğuna dikkat çeken Zaman, "Son zamanlarda karşımıza çok fazla kira hukukuna ilişkin anlaşmazlıklar ve uyuşmazlıklar çıkmaktadır. Bu uyuşmazlıklardan ne yazık ki mülk sahipleri ve kiracılar da nasiplerini almaktalar. Bu durumun ise ne yazık ki artan enflasyondan kaynaklanmış olduğunun kanaatindeyiz. Son bir buçuk yıl önce bu kadar kira davası yoktu. Ama son bir buçuk yılda artan enflasyon neticesinde bu tür davalar arttı ve ne yazık ki artmaya devam edecektir." ifadelerini kullandı.
MÜLK SAHİPLERİ HUKUKİ UYGULAMALARI HİÇE SAYARAK BAZI UYGULAMALAR YAPMAKTALAR
Zaman, konuşmasına şöyle devam etti:
"Son zamanlarda artan fahiş kira artışları neticesinde ne yazık ki kiracılar ve mülk sahipleri karşı karşıya gelmekteler. Bu karşı karşıya gelme neticesinde bazı olumsuz neticeler orta çıkmaktadır. Son zamanlarda resmi kurumlardan yapılan resmi açıklamalarda kira artış oranları meskenler için yüzde 25, iş yeri kira artışları için ise TEFE-TÜFE ortalamasına göre öngörüldü. Son zamanlarda ne yazık ki mülk sahipleri, kira hukukunu kanunda geçen hukuki uygulamaları hiçe sayarak bazı uygulamalar yapmaktalar."
KİRACIYI ÇIKARABİLMESİ İÇİN BELLİ ŞARTLAR LAZIM
Bazı ev sahiplerinin, bir yıl süresi geçen kiracılarını, daha fazla kira bedelleri almak adına çıkarmak istediğini belirten Zaman, "Lakin kiracının burada bir hakkı vardır. 10 yıl boyunca kira sözleşmesi yenilendiği için malikin kiracısını çıkartabilmesi için kanunda öngörülen belli şartları yerine getirmiş olması lazım. Bu şartlar ise malikin kendi gereksinimi sebebiyle sadece kiracısını çıkartabileceği veya kiralananı hor kullanması neticesinde, bir de bir yıl içerisinde iki defa kirasını geç alması veya almaması durumunda çıkartabilir. Malik sahibi bu tarz kurallara riayet etmeden kiracılarını bir an önce çıkartıp, yerine daha yüksek fiyata yeni kiracıya verme gibi bir uygulamada olduklarını görüyoruz. Bu da ne yazık ki kiracılar açısından çok büyük mağduriyetlere yol açıyor." dedi.
KİRACI MÜLK SAHİBİNE DAVA AÇMA HAKKINA SAHİPTİR
Kiracıların, kendisini tahliye etmek isteyen ev sahibine belli haklarının olduğunu söyleyebileceğini aktaran Zaman, "Bu hakların en başında kiracı kirasını zamanında veriyorsa veya kiralanan yeri hor kullanmıyorsa, kira sözleşmesinin yapıldığı tarihten itibaren 11 yıl boyunca bulunduğunun kiralanan taşınmazdan çıkması gibi bir zorunluluğu yok. Çıkma zorunluluğu dayatan malikin bu dayatmasına karşı gelebilirler. Çünkü kanunen böyle bir hakları var. Şayet mülk sahibi kiracısını kendi ihtiyacı veya kendi çocuğu için çıkardığı yere başka bir kiracı koyması durumunda haksız yere çıkarılan kiracı mülk sahibine tazminat davası açma hakkına sahiptir. Bu durumda bir yıllık kira bedeli ve taşınma bedelini de malikten alabilirler."
DAVALAR 2-3 YIL SÜREBİLİYOR
Mülk sahiplerinin de kiracılar üzerinde haklarının olduğunu anlatan Zaman, "Burada taraflar arasındaki dengeyi çok iyi gözetmemiz gerekmektedir. Bu denge ise kanunlardır. Bu minvalde baktığımızda malikler kiracılarına fahiş bir şekilde kira artışı uygulamamalıdır. Uyguladığı takdirde ise belli bir tazminat yükümlülükleri altına gireceklerdir. Gereksinim sahibi bir malikin kiracısını çıkartabilme davası 2-3 yıl sürebiliyor. Bu durum malikler açısından da telafisi olmayan bazı mağduriyetlere yok açıyor. Bu mağduriyetlerin minimize edilmesi için davaların en kısa süre sonuçlanması gerektiği kanaatindeyim." şeklinde konuştu
