Midenin vücudumuzdaki önemi, görev, mide kanseri ve belirtileri, tedavi yöntemi, beslenme şekli ve mide kanserinden korunma yollarına ilişkin gazetemize verdiği makale…
DEPOLAR
Mide, sindirim sisteminin bir parçası olarak vücutta bulunan, yiyeceklerin sindirildiği ve parçalandığı bir organdır. Mide, midenin üst kısmına bağlı olan yemek borusu (özofagus) ile midenin alt kısmına bağlı olan onikiparmak bağırsağı arasında bulunur. Mide, yiyecekleri depolama, karıştırma ve sindirme görevlerini yerine getirir. Yiyecekler ağızdan yutulduktan sonra yemek borusu aracılığıyla mideye gelir. Mide, iç duvarındaki kas hareketleri sayesinde yiyecekleri karıştırarak, sindirim enzimleri ve mide asidi ile birleştirir. Bu süreçte yiyecekler parçalanır ve sindirilmeye hazır hâle getirilir.
KAS YAPIDA BİR ORGAN
Mide asidi, yiyeceklerdeki mikroorganizmaları öldürerek enfeksiyon riskini azaltır ve sindirim enzimlerinin etkinliğini artırır. Sindirim süreci mide içinde devam ederken, yiyeceklerin sindirilmiş hâli onikiparmak bağırsağına geçer ve sindirim süreci burada devam eder. Mide, vücudun sindirim sisteminin önemli bir bileşenidir ve besinleri sindirilebilir hâle getirerek vücuda gereken besin maddelerinin emilimini sağlar. Mide, kaburgaların hemen altında sol tarafta karın boşluğunun yukarı kısmında bulunan kas yapıda bir organdır. Ağız yoluyla alınan besinler yemek borusuyla mideye ulaştırılır. Mideye ulaşan besinler bir süre midede tutulabilir. Daha sonra yıkıma uğrar ve sindirilirler. Midenin depolama, karıştırma, sindirim enzimleri salgılama, besin parçalanması, bakteri ve enfeksiyon kontrolü, mideye özgü peptit salgılama, parçalanmış yiyeceklerin onikiparmak bağırsağına gönderilmesi gibi bir özelliği bulunmaktadır
KONTROLSÜZ BÜYÜR
Mide kanseri, mide hücrelerinin anormal ve kontrolsüz şekilde büyümesi sonucu oluşan bir kanser türüdür. Bu hücresel büyüme, normal dokuların işlevselliğini bozar ve zamanla kanserli hücrelerin çoğalmasına neden olabilir. Mide kanseri, özellikle mide iç yüzeyinde başlar, ancak ilerleyerek diğer mide tabakalarına ve çevre dokulara yayılabilir. Mide kanseri, dünya genelinde sık görülen kanser türlerinden biridir. Ancak hastalığın erken aşamalarda belirti vermemesi nedeniyle çoğu kez ileri evrelerde teşhis edilebilir. Mide kanserinin alt türleri de bulunmaktadır, ancak en yaygın türleri adenokarsinom adı verilen hücresel tipidir.
BİRÇOK FAKTÖR ETKİLEŞİR
Mide kanserinin tam olarak nedeni bilinmemekle birlikte, bazı risk faktörleri hastalığın gelişme olasılığını artırabilir. İşte mide kanseri risk faktörlerinin birkaç örneği:
Helicobacter Pylori Enfeksiyonu: Helicobacter pylori adlı bakteri, mide iç yüzeyine yerleşerek inflamasyon (iltihap) oluşturabilir. Kronik enfeksiyonlar, mide kanseri riskini artırabilir.
Aşırı Tuzlu ve Tütsülenmiş Gıda Tüketimi: Aşırı tuz tüketimi ve tütsülenmiş, kurutulmuş veya işlenmiş etlerin sıkça tüketilmesi, mide kanseri riskini artırabilir.
Aile Öyküsü: Aile geçmişinde mide kanseri öyküsü olan bireylerde risk artabilir. Genetik yatkınlık nedeniyle bazı ailelerde kanser daha yaygın olabilir.
Sigara İçme: Sigara içmek, mide kanseri riskini artırabilir. Sigara içimi, mide iç yüzeyine zarar vererek kanser riskini artırabilir.
Yanlış Beslenme Alışkanlıkları: Yetersiz meyve ve sebze tüketimi, sağlıksız beslenme alışkanlıkları ve aşırı obezite, mide kanseri riskini yükseltebilir.
Kronik Gastrit ve Mide Ülseri: Kronik mide iltihabı (gastrit) veya mide ülseri geçmişi, mide kanseri riskini artırabilir.
Cinsiyet: Erkeklerde mide kanseri riski genellikle kadınlara göre daha yüksektir.
Yaş: Genellikle ileri yaşlarda görülme eğilimindedir.
Çalışılan Meslek ve Çevresel Etkiler: Kimyasal maruziyetler ve bazı meslekler, mide kanseri riskini artırabilir.
Unutulmaması gereken bu risk faktörlerinin yalnızca kanser riskini artırdığını ve kesin olarak kansere neden olmadığını ifade etmektir. Birçok faktörün etkileşiminde kanser gelişebilir. Mide kanseri riskini en aza indirmek için sağlıklı bir yaşam tarzı seçimi, dengeli beslenme ve düzenli sağlık kontrolleri önerilir.
MİDE KANSERİ BELİRTİLERİ
Mide Kanseri Belirtileri Arasında; Kilo kaybı, Karın ağrısı, Bulantı-kusma, İştahsızlık, Yutma güçlüğü, Kanama, Erken doyma, Ülseri andıran ağrı
TANI YÖNTEMLERİ
Mide kanserinin tanısı, çeşitli medikal testler ve değerlendirmeler ile konulur. Tanı süreci, hastanın semptomlarına, risk faktörlerine ve fiziksel muayene sonuçlarına dayanarak başlar. İşte mide kanserinin tanısı için kullanılan bazı yöntemler:
Endoskopi: Bu prosedürde, esnek bir tüp (endoskop) mideye yerleştirilir. Endoskop ile mide iç yüzeyi görüntülenir ve doku örnekleri (biyopsi) alınabilir. Biyopsi sonuçları kanserin türünü ve özelliklerini belirlemeye yardımcı olur.
Gastroskopi: Gastroskopi, mide iç yüzeyini incelemek için kullanılan bir tıbbi görüntüleme yöntemidir. Bu test sırasında ince bir tüp (gastroskop) ağızdan mideye yerleştirilir.
Görüntüleme Testleri: Bilgisayarlı tomografi (BT) taramaları, manyetik rezonans görüntüleme (MRG) ve pozitron emisyon tomografisi (PET) gibi görüntüleme testleri kanserin yayılımını değerlendirmeye yardımcı olabilir.
Mide Asidi Testi: Bu test, mide asidinin ölçülmesi için kullanılır. Mide asidi yüksekliği, mide kanseri riskini artırabilir.
Kan Testleri: Kan testleri, kanser belirteçleri veya diğer kan parametreleri üzerinden hastalığın varlığı veya ilerlemesi hakkında bilgi sağlayabilir.
Endosonografi: Bu yöntemde, endoskop ile mideye yerleştirilen bir ultrason probu kullanılır. Bu sayede kanserin derinliği ve çevre dokulara yayılımı daha ayrıntılı bir şekilde değerlendirilebilir.
Laparoskopi: Bu cerrahi işlemde, karın içini incelemek için küçük kesiler yapılır. Bu yöntemle kanserin yayılımının ve lenf nodlarındaki tutulumun değerlendirilmesi sağlanabilir.
Tüm bu testler ve değerlendirmeler, mide kanseri teşhisini yapmada ve hastalığın evresini belirlemede yardımcı olur. Mide kanseri teşhisi konduktan sonra, hastalığın tedavi yöntemleri ve planlaması belirlenir. Tedavi seçenekleri, kanserin evresine, türüne, hastanın sağlık durumuna ve kişisel tercihlere göre özelleştirilir.
TEDAVİSİ
Cerrahi müdahale ile midenin alınması, Kemoterapi, Radyoterapi, İmmünoterapi, mide kanseri için uygulanan ana tedavi yöntemleridir.
KORUNMA YOLLARI
Mide kanserinden korunmak için;
Sağlıklı Beslenme: Dengeli ve sağlıklı bir beslenme, mide kanseri riskini azaltmada önemlidir. Yeterli miktarda meyve, sebze, tam tahıllı ürünler ve düşük yağlı protein kaynakları tüketmek faydalı olabilir. Tuzlu, tütsülenmiş ve aşırı işlenmiş gıdalardan kaçının.
Helicobacter Pylori Enfeksiyonunu Kontrol Etme: Helicobacter pylori bakterisi mide kanseri riskini artırabilir. Enfeksiyon belirtileri gösteriyorsanız, bir doktora danışarak uygun tedavi alın.
Sigara ve Alkol Kullanımını Sınırlama: Sigara içmek ve aşırı alkol tüketmek mide kanseri riskini artırabilir. Bu alışkanlıklardan kaçının veya azaltın.
Düzenli Egzersiz: Haftada en az 150 dakika orta düzeyde egzersiz yapmak, kilo kontrolüne yardımcı olur ve kanser riskini azaltabilir.
Sağlık Kontrolleri: Düzenli sağlık kontrollerine giderek potansiyel risk faktörlerini ve erken belirtileri izleyin.
Aile Öyküsü ve Genetik Riski Değerlendirme: Aile geçmişi ve genetik faktörler mide kanseri riskini etkileyebilir. Bu konuda uzman bir sağlık profesyoneli ile görüşün.
Antioksidan Zengini Besinler: C vitamini, E vitamini ve beta-karoten gibi antioksidanlar içeren besinler tüketmek hücresel hasarı azaltabilir.
Kiloyu Kontrol Altında Tutma: Sağlıklı bir kiloyu korumak, kanser riskini azaltabilir.
Yeterli Lif Tüketimi: Yeterli lif alımı sindirim sistemini destekler ve kanseri önlemede yardımcı olabilir.
Stres Yönetimi: Kronik stresin bağışıklık sistemi üzerinde olumsuz etkileri olabilir. Stresi yönetmek, genel sağlığı korumak açısından önemlidir.
Düşük Riskli Gıdaları Tercih Etme: Taze ve organik ürünleri tercih etmek, pestisitler ve kimyasal maddelerin tüketimini azaltabilir. Unutmayın ki, bu önlemler kanseri tamamen önlemez, ancak riski azaltabilir. Kişisel sağlık durumunuz hakkında daha fazla bilgi almak için doktorunuza danışmak önemlidir.
SİNDİRİMİ ETKİLER
Mide kanseri olan kişilerde, midenin bir kısmının veya tamamının çıkarılması gerekebilir. Bu da hastaların iştahlarını ve yiyecekleri sindirme şeklini etkiler. Birçok hastada iştahsızlık, kilo kaybı, mide ağrısı, erken doyma hissi yaşanmasına neden olabilir. Bu durum, kişilerin bir diyetisyen takibinde mide kanseri beslenme listesi hazırlanarak yeme alışkanlıklarını değiştirmelerini gerektirebilir. Dengeli bir diyet programı oluşturmak, ameliyat sonrası mide kanseri tedavisinde önemli bir yere sahiptir. Örneğin, düşük lifli sert olmayan meyveler, pişmiş sebzeler, kabuklu deniz ürünlerinden ziyade balık tüketmek önerilmektedir. İşlenmiş gıdaları mümkün olduğunca en aza indirmek gerekir. Pastırma ve sosis gibi yiyeceklerden uzak durmak, bunun yanı sıra şeker, paketlenmiş atıştırmalık yiyecekler ve tatlandırıcı kullanılmış işlenmiş gıdaları en aza indirmek gerekir. Mide kanseri hastaları için uygun bir beslenme şekli, tedavi süreci, hastanın genel sağlık durumu ve semptomları göz önünde bulundurularak özelleştirilmelidir. Ancak genel olarak aşağıdaki beslenme prensiplerine dikkat etmek faydalı olabilir:
UZMANINA DANIŞIN
Küçük ve Sık Öğünler: Büyük öğünler yerine daha küçük ve sık öğünler tercih edilmelidir. Bu, midenin yükünü azaltarak sindirimi kolaylaştırabilir.
Yavaşça Yemek Yeme: Yiyecekleri yavaşça çiğnemek ve yavaş yavaş yemek, sindirimi destekleyebilir.
Yumuşak ve İyi Pişirilmiş Yiyecekler: Mide kanseri tedavisi gören hastalar, tahriş edici yiyeceklerden kaçınmalıdır. Yumuşak, haşlanmış, buharda pişirilmiş veya püre haline getirilmiş yiyecekler tercih edilebilir.
Tuz ve Baharat Kontrolü: Tuz ve baharatlı yiyecekler mideyi tahriş edebilir. Bu nedenle tuz tüketimini sınırlamak ve aşırı baharatlı yiyeceklerden kaçınmak önemlidir.
Sıvı Tüketimi: Yeterli sıvı alımına dikkat edilmelidir. Ancak özellikle yemeklerden önce fazla miktarda sıvı tüketmek, midenin doluluğunu artırabilir.
Yiyecekleri İyi Seçme: Taze meyve, sebze, tam tahıllı ürünler ve düşük yağlı protein kaynakları tercih edilmelidir. Bu yiyecekler vücudun ihtiyaç duyduğu besin maddelerini sağlar.
Antioksidan Zengini Yiyecekler: C vitamini, E vitamini ve beta-karoten gibi antioksidanları içeren yiyecekler, hücresel sağlığı destekleyebilir.
Protein Alımı: Protein tüketimi, doku onarımı ve bağışıklık sistemini destekler. Düşük yağlı etler, balık, tavuk, yumurta, süt ürünleri veya bitkisel protein kaynakları tercih edilebilir.
Beslenme Uzmanı İle İşbirliği: Mide kanseri hastaları, beslenme uzmanlarıyla işbirliği yaparak bireysel beslenme planları oluşturabilirler. Bu uzmanlar, hastanın özel ihtiyaçlarına ve tedavi sürecine uygun önerilerde bulunabilirler.
Doktorun Önerilerine Uygunluk: Tedavi sürecinde doktorunuzun önerdiği diyet planına sadık kalmak, tedavi ve iyileşme sürecine yardımcı olabilir.
Unutmayın ki, her hastanın ihtiyaçları farklı olabilir. Bu nedenle, beslenme konusunda mutlaka doktorunuz veya beslenme uzmanınızdan tavsiye almalısınız.
