4 Bakana Mevsimlik Tarım İşçisi sorusu

DEVA Partisi Genel Başkan Yardımcısı ve Mersin Milletvekili Mehmet Emin Ekmen, 21 Ekim’de başlayan ve 25 Kasım’da sona eren 2022 Kesin Hesap Kanunu’nun ve 2024 Bütçe Kanunu Teklifi’nin görüşüldüğü süre zarfında TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda mevsimlik tarım işçilerinin sorunlarını ilgili bakanlara iletip, 2024 Bütçesi ve bakanlık programında bu hususun dikkate alınmasını istedi.

2 Kasım’daki Komisyon toplantısında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanına hitap eden Ekmen, beden gücüne dayalı çalışan tarım işçileriyle bunun en önemli paydaşı olan mevsimlik tarım işçilerinin sorunlarına dikkat çekmek istediğini belirtti. Daha önce 19 maddeden oluşan mevsimlik tarım işçilerinin transferi, konaklaması, ücretleri, sağlığı, eğitimi ve daha birçok detayda önemli olan 2010/6 sayılı Genelge için çabaladıklarını ve nihayetinde yayınlandığı belirten Ekmen, Genelgenin daha sonra 2017/6 sayılı Genelgeyle yenilendiğini ancak yeni hükümet sistemine geçişle beraber bu Başbakanlık Genelgelerinin izlerini bulamadıklarını ifade etti. Ekmen, 36 maddeden oluşan ve kapsamlı bir eylem planı içeren bu genelgenin yenilenmiş bir versiyonun varsa kamuoyuyla paylaşılmasını istedi.

Mevsimlik tarım işçisi göçü veren 22 ilin ve göç alan 22 ilin olduğunu belirten Ekmen, bu iller arasında koordinasyon olmadığını, çocukların eğitimden yoksun kaldığını ve kadınların mağdur olduğunu ifade etti. Ekmen, bu Genelge doğrultusunda başlatılan METİP 1 Projesine değinerek uygulanması için valilere ve bürokratlara gerekli talimatların verilmesini talep etti. Ekmen, sözlerinin devamında yaşanan mağduriyetleri şöyle anlattı:

“Sayın Bakanım, dikkatinizi çekmek isterim ki sadece bu sezonda mevsimlik tarım işçilerimizin karıştığı trafik kazalarında 18 ölü, 178 yaralımız var. Gittikleri yerde -biliyorsunuz bu göç daha çok batıdan doğuya doğru yapılmaktadır- kimliklerinden dolayı ötekileştirilmek başta olmak üzere, birçok sosyal problemin tarafı haline dönüşmektedirler, sık sık adli vakalar yaşanmaktadır. Oysa, valiler bu projenin ve bu genelgenin gereğini uygulayacak olursa hiçbir soru yaşamadan biz bu dönemi, bu sezonları rahatlıkla kapatabiliriz. Biliyorsunuz, domatesle başlar, narenciyeyle devam eder, fındıkla biter bu mevsimlik tarım işçisi göçü.”

13 Kasım’daki Komisyon toplantısında Tarım ve Orman Bakanı’na hitap eden Ekmen, mevsimlik tarım işçilerinin sorunlarını şöyle dile getirdi: “Daha önce yayınlanmış olan ancak maalesef hakkıyla uygulanmamış olan Çalışma Bakanlığı’nın ‘METİP 1’ başlıklı mevsimlik tarım işçilerinin sorunlarını takip eden programla Bakanlığınız da ilgilenir ve ilgili valilikler ve il müdürlerimizin de dikkatini çekerseniz mevsimlik tarım işçilerinin şartlarının iyileştirilmesi, beden gücüne dayalı tarım işçilerinin temininde de çok önemli kolaylıklar sağlayacaktır.”

14 Kasım’da Millî Eğitim Bakanlığının Bütçesinin görüşüldüğü sırada konuyu gündeme getiren Ekmen şu sözleri sarfetti: “Sayın Bakanım. Bir başka konu ise mevsimlik tarım işçileriyle ilgili yürütülen METİP 1 projesi. Ana sorumlu Çalışma Bakanlığı. Dört başı mamur ve mükemmel bir genelge var ancak uygulanmıyor. Dün Tarım Bakanımıza da söyledim, lütfen METİP -2 projesini bürokratlarınız projeksiyon altına alsın ve bu projenin gereği olan çocuklar ve yetişkin eğitiminin hayat boyu öğrenme tarafından nasıl bir şekilde ele alınabileceği düzenlenmiştir. Sayın Bakanım, bürokratlarımız bu konuda bir katkıda bulunsun diyorum.”

‘METİP 2 Projesi yürürlükte ancak maalesef bunun gereği uygulanmamakta’

Son olarak 22 Kasım’daki Komisyon toplantısında mevsimlik tarım işçilerinin aile ve çocuklarının mahrum kaldığı imkanlar bağlamında ele alan Ekmen, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı’nın dikkatine şu sözlerle sunmuştur:

“Mevsimlik tarım işçileri dediğimizde kadın ve çocukların mağdur olduğu bir çalışma hayatından bahsediyoruz. Bu konuda 2010 ve 2017 yılında yayınlanmış

Başbakanlık Genelgeleri var, gerçekten dört başı mamur mükemmel genelgeler. Bu genelgeler koordinasyon görevini Çalışma Bakanına veriyor. Sayın Bakanım, METİP 1 ve METİP 2. METİP 2 Projesi olarak şu anda yürürlükte ancak maalesef bunun gereği uygulanmamakta. Bu konuda arzu ederseniz Bakanlık bürokratlarıyla da -2007 yılından beri ilgilendiğim bir konu- tecrübe aktarımında bulunabiliriz ama Bakanlığınızın lütfen METİP 2 Projesini projeksiyon altına almasını rica ediyoruz.”