Havaların ısınmaya başlamasıyla birlikte artış gösteren kene vakalarıyla ilgili önemli uyarılarda bulunan Uzman Doktor Semih Canpolat, ölümcül kene vakalarından korunmanın yollarını anlattı.
Batman İl Sağlık Müdürü Uzman Doktor Semih Canpolat, Kırım Kongo Kanamalı Ateş hastalığının bulaşmasına sebep olan kene sorununa ilişkin önemli açıklamalarda bulundu.
Canpolat, Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi'nin (KKKA), keneler tarafından taşınan Nairovirüs grubuna ait bir virüsle oluşan ateş, halsizlik, iştahsızlık, kas ağrısı, baş ağrısı, bulantı, kusma, ishal ve ağır vakalarda kanama gibi bulgular ile seyrederek ölümlere neden olabilen zoonotik (hayvanlardan insanlara bulaşan) karakterli bir enfeksiyon hastalığı olduğunu anlattı.
Hastalığın Türkiye'de 2003 yılında kesin tanısının konduğunu belirten Canpolat, KKKA vakalarının, hastalığın başlıca bulaştırıcısı olan kenelerin aktifleştiği olan bahar ve yaz aylarında görüldüğünü söyledi.
"İNKÜBASYON SÜRESİ KENE TUTUNMASINDAN SONRA 1-3 GÜN, EN FAZLA 9 GÜN OLABİLMEKTEDİR"
İlk kez Tokat ili ve civarında dikkatleri çeken Kırım Kongo Kanamalı Ateşi vakalarının çoğunlukla İç Anadolu'nun kuzeyi, Orta Karadeniz ve Doğu Anadolu'nun kuzeyinde yoğunlaştığını aktaran Canpolat, "Hastalık ülkemizde başlıca hastalık etkenini taşıyan kenenin tutunması veya bununla temas sonucunda bulaşmaktadır. Bunun yanı sıra hastalık viremik dönemdeki hayvanların veya hasta kişilerin kan, doku, vücut çıkartılarına korunmasız temas sonucunda da bulaşabilmektedir. İnkübasyon süresi kene tutunmasından sonra genellikle 1-3 gün, en fazla 9 gün olabilmektedir. Enfekte kan, vücut sıvısı ve diğer dokularla temas sonrasında 5-6 gün; en fazla ise 13 gün olabilmektedir." dedi.
Bugün için hastalıktan korunmaya yönelik etkinliği kanıtlanmış bir aşı veya etkene spesifik bir ilaç bulunmadığına dikkat çeken Canpolat, ülkede hastalığa karşı aşı geliştirme çalışmalarının ise devam ettiğini kaydetti.
KENEDEN KORUNMAK İÇİN NELER YAPILMALI?
Keneden korunmak için yapılması gerekenleri anlatan Canpolat, şöyle devam etti: "Tarla, bağ, bahçe, orman ve piknik alanları gibi kene yönünden riskli alanlara gidilirken, kenelerin vücuda girmesini engellemek maksadıyla mümkün olduğu kadar vücudu örten giysiler giyilmeli, pantolon paçaları çorapların içerisine sokulmalı ve ayrıca kenelerin elbise üzerinde rahat görülebilmesi için açık renkli kıyafetler tercih edilmelidir.
Kene yönünden riskli alanlardan dönüldüğünde kişi kendisinin ve çocuklarının vücudunda (kulak arkası, koltuk altları, kasıklar ve diz arkası dâhil) kene olup olmadığını kontrol etmeli, kene tutunmuş ise hiç vakit kaybetmeden çıplak el ile dokunmamak şartıyla vücuda tutunduğu en yakın yerden tutarak uygun bir malzeme ile (bez, naylon poşet, eldiven gibi) çıkarmalıdır."
"KENE NE KADAR ERKEN ÇIKARILIRSA HASTALIĞIN BULAŞMA RİSKİ DE O KADAR AZALIR"
Kişi keneyi kendisi çıkaramadığı durumlarda en yakın sağlık kuruluşuna başvurması gerektiğini vurgulayan Canpolat, "Kene ne kadar erken çıkarılırsa hastalığın bulaşma riskinin de o kadar azalacağı unutulmamalıdır. Hastalık hayvanlarda belirti göstermeden seyrettiğinden hastalığın sık olarak görüldüğü bölgelerde bulunan hayvanlar sağlıklı görünse bile hastalığı bulaştırabilirler. Bu sebeple hayvanların kanlarına, vücut sıvılarına veya dokularına çıplak el ile temas edilmemelidir. Hastalığa yakalanan kişilerin kan, vücut sıvıları ve çıkartıları ile hastalık bulaşabildiğinden, hasta ile temas eden kişiler gerekli korunma önlemlerini (eldiven, önlük, maske v.b.) almalıdır." diye konuştu.
"KENELER KESİNLİKLE ÇIPLAK EL İLE ÖLDÜRÜLMEMELİ"
Açıklamasının devamında Canpolat, "Kene tutunan kişiler, kendilerini 10 gün süreyle halsizlik, iştahsızlık, ateş, kas ağrısı, baş ağrısı, bulantı, kusma veya ishal gibi belirtiler yönünden izlemeli ve bu belirtilerden bir veya bir kaçının ortaya çıkması halinde derhal en yakın sağlık kuruluşuna müracaat etmelidirler.
Hastalığa sebep olan mikrobun taşıyıcısı, saklayıcısı ve bulaştırıcısı olan keneler uçmayan, zıplamayan, yerden yürüyerek vücuda tırmanan eklem bacaklı hayvanlardır. Vücuda tutunan veya hayvanların üzerinde bulunan keneler kesinlikle çıplak el ile öldürülmemeli ve patlatılmamalıdır. Keneler üzerine sigara basmak, kolonya, gaz yağı gibi maddeler dökmek kenenin kasılmasına sebep olarak vücut içeriğini kan emdiği kişiye aktarmasına sebep olacağı için yapılmamalıdır." ifadelerini kullandı.
