Sindirim ve emilim mekanizmasının bozulması ile sonuçlanan bir hastalık olan çölyak hastalığında tanıdan sonra buğday, arpa, çavdar ve yulafın ömür boyu diyetten çıkarılması gerekiyor. İstanbul Atlas Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Turan Çalhan, tam uyumlu diyetten 6 ay – 1 yıl sonra bağırsakta tam iyileşmenin oluştuğunu söyledi. Çölyak hastalarının kemik erimesi açısından takiplerinin önemli olduğunu belirten Doç. Dr. Çalhan, 6 ayda bir demir, vitamin B12 ve D vitamini düzeylerinin kontrol edilmesi gerektiğini vurguladı.
Çölyak hastalığına dikkat çekmek ve bu konuda toplumsal bilinç oluşturmak amacıyla her yıl 9 Mayıs tarihi Dünya Çölyak Günü olarak anılıyor.
İstanbul Atlas Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Turan Çalhan, Dünya Çölyak Günü dolayısıyla yaptığı açıklamada çölyak hastalarının dikkat etmesi gerekenlere ilişkin değerlendirmede bulundu.
SİNDİRİM VE EMİLİM MEKANİZMASI BOZULUYOR
Çölyak hastalığının sindirim ve emilim mekanizmasının bozulması ile sonuçlanan bir hastalık olduğunu belirten Doç. Dr. Turan Çalhan, “Çölyak hastalığı buğday, arpa, çavdar ve yulaf tahıllarında bulunan bazı proteinlere karşı vücudumuzun bağışıklık sisteminin bilinmeyen mekanizmalar ile antikor geliştirmesi ve bu antikorların bağırsak duvarını zedelemesi ve zayıflatması sonucunda sindirim ve emilim mekanizmasının bozulması ile sonuçlanan bir hastalıktır. Gerçek sebebi bilinmemektedir ancak genetik faktörler ve çevresel faktörlerin hastalığa eğilim yarattığı görüşü hakimdir” diye konuştu.
FOLİK ASİT, VİTAMİN B12 VE DEMİR EKSİKLİĞİNE DİKKAT!
Çölyak hastalığının en sık belirtilerinin ishal, karın ağrısı, şişkinlik, halsizlik, kilo kaybı ve demir eksikliği olarak sıralanabileceğini belirten Doç. Dr. Turan Çalhan, “Ancak birçok çölyak hastasında bu tipik şikayetlere rastlanmaz. Yani bariz şikayetleri olmayan bir hastada eğer folik asit, vitamin B12, demir eksikliği gibi durumlar varsa çölyak testi yaptırması uygun olur” dedi.
GLUTEN HASTALIĞI DA DENİYOR
Çölyak hastalığına halk arasında gluten hastalığı da denildiğini kaydeden Doç. Dr. Turan Çalhan, “Gluten buğday, arpa ve çavdarda bulunan bir proteindir. Çölyak hastalığında bu proteine karşı gelişen antikorlar (oto-antikorlar) hastalığa sebep olmaktadır. Bu nedenle çölyak hastalığına halk arasında gluten hastalığı da denilmektedir” dedi.
TEK YUMURTA İKİZLERİNDE RİSK FAZLA
Çölyak hastalığında genetik faktörler hariç bariz bir risk faktörü olmadığını ifade eden Doç. Dr. Turan Çalhan, “Ailesinde çölyak hastalığı olanlarda risk artar. Tek yumurta ikizlerinde risk daha da fazladır. Gerçek sebebi bilinmediği için risk faktörleri de tam aydınlatılamamıştır. Çok gluten tüketmek bir risk faktörü değildir” dedi.
BAĞIRSAKTA TAM İYİLEŞME, 6 AY-1 YIL SONRA BAŞLIYOR
Çölyak hastalığı tanısının uzman bir gastroenterolog tarafından klinik ve laboratuvar verilerinden sonra konulduğunu belirten Doç. Dr. Turan Çalhan, “Çölyak testine bakılır. Testin pozitif olması halinde endoskopi yapılması ve bağırsaktan parça alınması ile çölyak tanısı konulur. Tanıdan sonra ömür boyu buğday, arpa, çavdar ve yulaf diyetten çıkarılmalıdır. Tam uyumlu diyetten 6 ay -1 yıl sonra bağırsakta tam iyileşme başlar. 6 ayda bir tahlil yapılması, demir, vitamin B12, D vitamini düzeyleri düşük ise tedavi yapılması, kemik erimesi açısından hastanın takip edilmesi gerekir. Ayrıca çölyak hastalarının toplumsal ve bireysel desteğe de ihtiyaçları olduğu unutulmamalıdır” diye konuştu.
ÇÖLYAK HASTALIĞININ TEDAVİSİ, TAM DİYET…
Çölyak hastalığının tedavisinin tam diyet olduğunu söyleyen Doç. Dr. Turan Çalhan, “Çölyak hastalığında buğday, arpa, çavdar ve yulaf ömür boyu diyetten çıkarılmalıdır. Hastalığı tamamen ortadan kaldıracak ve tekrar glutenli gıda tüketmesini sağlayacak kalıcı bir tedavi şekli yoktur. Bu konuda hipotetik tezler ve denemeler öne sürülmektedir ancak bir sonuca ulaşmaktan uzaktır” dedi.
