Gercüş ilçesinde yetişen ‘Mezrone’ cinsi ‘Şire’ üzümden yapılan pekmez, cevizli sucuk, bastik, pestil gibi ürünlerinin piyasaya daha fazla girmesi için Gercüş ve Midyat yöresine hitap edecek bir fabrika kurulmasını isteyen üreticiler, il yöneticilerine çağrıda bulundu. Gercüş’lü üreticiler “elimizde kalan üzümlerin heba olmaması ve daha fazla bu ürünlerin piyasaya girmesi için yöreye bir fabrika şart” dediler.
Gercüş ilçesinde yapılan bağ bozumu ile toplanan üzümün pekmez, cevizli sucuk ve pestile dönüşen tatlı yolculuğu geleneksel yöntemlerle sürdürülüyor. Üzümleri bağlardan toplayan ilçe sakinleri, büyüklerinden kalan usuller ve işlemlerle üzümleri sıkıp suyunu çıkarıyorlar. Üzümlerin sıkılmasıyla birlikte elde edilen üzüm özü, büyük kazanlarda saatlerce odun ateşinde kaynatılarak pekmez haline getiriliyor. Bağlarında yetişen üzümü hem satarak hem de üzümle yöresel pekmez, cevizli sucuk, kuru üzüm, bastık (pestil) gibi ürünler yaparak geçimlerini sağladıklarını aktaran Talat Korkut, özellikle pekmez için ilçede kurulacak bir fabrikanın çiftçilere büyük katkı sağlayacağını ifade etti.Üzümden yaptıkları pekmezi satarak geçimlerini sağladıklarını belirten ilçe sakinlerinden Korkut, "Önce bağ bozumu ile üzümleri topluyoruz. Evde hazırladığımız alanda üzümleri sıkarak üzüm özünü süzgeçlerden geçirerek pislikten arındırıyoruz. Odun ateşinde kaynatıyoruz. Kaynadığı esnada üste biriken köpükleri alıyoruz, o köpüklerle birlikte içindeki mikroplar hepsini dışarı atıyoruz. Kaynama ve temizliği bittikten sonra kazandan çıkarıp dinlendirerek süzüyoruz. Süzdüğümüzde kaynarken çıkmayan pislik alta iniyor. Bir deha kazana doldurarak tekrar kaynatarak pekmez yapıyoruz." dedi.
EN SAĞLIKLI BESİNLERİ ÜRETİYORLAR
Şire (mezronê) üzümüyle yapılan ürünleri anlatan Korkut, "Pekmezle birlikte, bastık, cevizli sucuk ve pestil gibi ürünler şire üzümünden oluyor. Şire üzümü çok tatlı bu türden ürünler için kullanılıyor. Diğer üzüm çeşitlerinden bu ürünler üretilmez. Kuru üzüm yapılabilir. Gercüş'te her sene bu dönemlerde kuru üzüm, pekmez, bastık, cevizli sucuk ve pestil yapıyoruz. Arta kalan üzümü de satıyoruz." ifadelerini kullandı. İlçelerinde pekmez fabrikası kurulması gerektiğine ifade eden Şehmus Kızmaz, "Gercüş üzümüyle çok meşhurdur. Genellikle şire üzümüyle meşhurdur. Şire üzümünün pekmezi, cevizli sucuğu, bastık ve pestili çok lezzetlidir. Herkes kendi ihtiyacına göre. Üzümü satan da var üzüm ürünlerine çevirip satan da var. Batı illerinde Gercüşlülerin özel müşterileri olmuş; Gercüş pekmezi alıyorlar" dedi.
GERCÜŞLÜLER “ÜZÜMÜ SATINCAYA KADAR PERİŞAN OLUYORUZ”
Kızmaz, "İlçemizde pekmez fabrikası olursa hasadı yaptığımız gibi fabrikaya vereceğiz. Burada hasadı yaptıktan sonra Batman’a götürüp satana kadar perişan oluyoruz. Hasadı yaptığımız gibi ürünümüzü fabrikaya satarsak bize çok iyi olur. Hem Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü hem de Ziraat Odasının fabrikanın kurulması için gereğini yapmalarını istiyoruz. Pekmez fabrikası yapılırsa çiftçilere çok iyi olur. Midyat, Dargeçit ve Gercüş bölgelerinde pekmez fabrikası şarttır. Fabrika kurulursa ziraatçı üzümüyle başı dertte olmayacak" şeklinde konuştu.