Malumunuz Sason ilçemiz Güneydoğu Anadolu bölgesine bağlı olmakla beraber Doğu Anadolu iklimine sahip, kısmen de özellikle dağ köyleri ve yeşil yapısıyla Güneydoğu’nun Karadeniz’i diyebileceğimiz bir ilçemiz. Şu anda siz Batman’da, Diyarbakır’da 40 derecelerde kavrulurken Sason’un özellikle dağ köylerinde dereceler 20-30 arası olabiliyor. Mereto dağı eteklerinde yaşayan vatandaşlarımız hala gece üstlerine yorgan örterek yatıyor. Mereto dağı demişken, isterseniz serinletme bilgilendirmelerimize Mereto dağıyla başlayalım. Mereto dağı 2973 metre yükseklikte ilçemizin 11 km kadar kuzeydoğusundadır. Batman yöresinden bakıldığında piramit biçiminde görülür. Doğu Toroslar'ın en yüksek noktası olan tepesinden bütün Diyarbakır havzası seyredilebilir. 2.973 metre yüksekliği ile bölgenin en yüksek dağı olan Mereto'nun tepesinde Surp Asvadazin Meryem ana kilisesi bulunuyor.
Mereto dağının zirvesine araçla gidilebilen son nokta olan Çalışırlar köyü güzergahından Purşeng yaylasına kadar sürecek araba yolculuğundan sonra 1 saat sürecek bir tırmanışla ulaşılabiliyor. Dağın zirvesinden Bitlis, Muş, Siirt ve Sason çevresi rahatlıkla görülebiliyor.
Mereto, Sason çevresinde özellikle Ermeni vatandaşlar tarafından kutsal bir dağ olarak kabul ediliyor. Bazı Hristiyan mezheplerine göre Mereto dağına çıkan kişiler hacı olarak kabul ediliyor. Hatta “Marattu” sözcüğü yemin yerine de geçiyor, dağın zirvesindeki kilisenin sınırları içinden alınan toprak ise akrep sokmalarında panzehir olarak kullanıyor. Ancak bir şartla; bu toprağın panzehir olması için o kişi tarafından ilk kez alınmış olması gerekiyor.
Eskiden Sason Ermenileri Vartavar Bayramında kafileler halinde Mereto Dağına gelerek üç gün süren kutlamalar yaparmış. İlçenin Erdemli Mahallesinde bulunan Şehan Türbesinde yapılan kutlamalara ilçe halkının büyük bölümü katılıyor. Temmuz ayının son Perşembe günü Şehan’da buluşan Sasonlular, Cuma günü de Mereto Dağına çıkarak kutlamalar yapıyor, adak kurbanlarını kesip, yemeklerini pişiriyor; halaylar çekip, türküler söylüyor. Aslında geçmişte Mereto’daki kutlamalar Cuma’dan Pazar’a kadar sürermiş, böyle bir özelliği var Mereto dağının…
Mereto dağını yaz aylarında cazibe merkezi haline getiren tabi ki serin havası ve etrafında bulunan soğuk çeşmeleri ve yaz aylarında da eksik olmayan karlarıdır. En son iki 2 hafta önce Mereto dağına çıkmıştık. Sabah saatlerinde zirveye ulaştıktan sonra dönüş yolunda kar yedik, karda kaydık. Sonrasında Mereto eteklerinde bulunan Purşeng yaylasında kahvaltı yaptık. Yaylada bulunan soğuk bir çeşme var buz gibi. Bu çeşmeyi görenler ömürlerinde bir daha unutamıyor.
Mereto dağının hemen karşısında Sason ve Muş arasında 2721 metre yüksekliğindeki Zoveser dağı bulunuyor.
Zoveser dağına Kaleyolu-Sarıgan güzergahından araçla zirveye kadar gidilebiliyor şu an.
Zoveser dağına yolun açılmasıyla bu dağın hem yayla turizmi için hem de yaz aylarında gezi ve piknik turizmi için bir cazibe merkezi olacağını düşünüyorum. 10 tür pancar çeşidi, mantar, ışkın (yayla muzu) cağ ve yaklaşık 10 bin hayvanın yazın otladığı bir dağ olan Zoveser dağı özellikle arıcılık için de bölgedeki arıcıların bundan sonraki merkezi olacak. Özellikle Sason’dan Muş iline kadar olan geniş sınırıyla Zoveser dağı geniş bir alana sahip, bu yüzden ileriki yıllarda özellikle yayla turizmi ve arıcılığın bölgedeki merkezi olacağını düşünüyorum. Özellikle yaz aylarında biz geçtiğimiz yıl yol açıldığında gitmiştik. Soğuk suları, zirvesinde kar bulunması Temmuz-Ağustos aylarında her taraf sıcaktan sararmışken bu dağımızda çiçeklerin yeni açıyor olması insana bambaşka bir haleti ruhiye hissettiriyor.
Yaz aylarında Sason’u cazibe merkezine getiren bir başka yönü de 2 köyünde bulunan kar mağaralarıdır. Altıdere ve Karayön köylerine bağlı Tınget ve Dabanang yaylalarında bulunan kar mağaraları yaz ayları boyunca vatandaşların akınına uğruyor. Sıcaktan bunalan vatandaşlar ve yaz aylarında çevre illerde ikamet edip serinlemek isteyen vatandaşlar bu mağaraları sık sık ziyaret ediyor. Şu an Diyarbakır, Şanlıurfa, Batman gibi illerimizde sıcaklık 40 ile 50 derece arasında seyrederken. Bu mağaralarda sıcaklık 2 ile 10 derece arasında.
Bir başka serinleme mekanımız Zore çayı. Diyarbakır Kulp ve Batman-Sason ilçeleri arasında bulunan Zore çayı daha önceleri güvenlik sıkıntısıyla uzun süre keşfedilemeyen yerler arasında yer alıyordu. Ancak son yıllarda güvenlik sıkıntısının ortadan kalkmasıyla çevre illerden ziyaretçi akınına uğruyor. Temiz ve serin sularıyla bölgede zaten bulamayacağınız, hatta biraz iddialı konuşayım. Antalya, Muğla gibi yerlerde yüzmek için bulamayacağınız temiz suyuyla yüzmek, serinlemek ve piknik yapmak için muhteşem bir yer. Çünkü çay tamamıyla dağlardan akan sulardan besleniyor ve üzerinde çayı kirletebilecek yerleşim alanları bulunmuyor. Özellikle hafta sonları Zore çayında bulunan Zore şelalesine çevre illerden serinlemek için yüzlerce kişi geliyor.
Serinleme kısmına son bir yer ile son vermek istiyorum. Sanıyorum okurlarımız da bu konuşmalarımızla inşallah maddi olarak olmazsa da ruhen serinlemişlerdir.
Son yerimiz özellikle bu anlattığım Mereto-Zoveser dağları, kar mağaraları ve Zore çayına yürümekte zorlanan tembel vatandaşlarımız veya yürümeye zamanı olamayan vatandaşlarımız için diyelim, biraz daha yumuşatalım: İlçe merkezinde bulunan Sevek Mesire alanı. Asırlık çınar ağaçları, buz gibi sularıyla, harika doğasıyla yazın mutlaka ziyaret edilmesi gereken yerlerimizden biri. Sason Kaymakamlığı tarafından uygulamaya konulan DİKA destekli bir projeyle hayata geçirilen Sevek mesire alanı projesinden sonra çeşmenin etrafına inşa edilen dinlenme mekanları yaz aylarında çevre illerden özellikle de Batman’ın kavurucu sıcaklarından kaçan vatandaşlarımızın meskeni oluyor. Sevek mesire alanı dediğim gibi hem ilçe merkezinde olması, hem de ulaşımı diğer yerlere göre kolay olması nedeniyle daha kolay, efor sarf etmeden ziyaret edilecek, serinlenebilecek, soğuk su içilebilecek yerlerimizden biri. Bununla beraber Sevek çeşmesine yakın Helkız dağı eteklerinde bulunan Haftkani çeşmesi de ilçe merkezinde serinlemek için gidilebilecek yerlerden biri. Diyelim ve serinleme bölümüne nokta koyalım isterseniz.
Evet yaz aylarında serinlemek, temiz hava almak, yeşil bir doğa görmek ve stres atmak için tüm dinleyicilerimizi Sason’a bekliyoruz.
